Ses rengi diğer adıyla ses tonu… Ses çeşitlerini tanımlarken halk arasında kullanılan terimlerdir. Ses rengi ve ses tonunu anlayabilmek için teknik olarak konuşma ve işitmenin nasıl gerçekleştiğini bilmemiz gerekiyor. Zira seslendirme dublaj alanında sıkça kullanılan ses rengi ve ses tonu terimlerini gerçek manada ancak bu şekilde anlayabiliriz.
Fotoğraflar © Birol Berber - BiberSA Prodüksiyon
Nasıl işittiğimizi ve insanda sesin nasıl oluştuğunu hepimiz ilköğretim yıllarında anlatılanlardan biliriz. Soluk alıp verirken hava ses tellerinizin arasından geçer. Tellerin arasından geçen hava onları titreştirmez. Çünkü ses veren teller borunun bir tarafından öbür tarafına çok gevşek olarak ilişiktir. Fakat konuşmak istediğiniz zaman bu teller gerilir. Ciğerlerinizden yukarı çıkan hava, telleri titreştirir ve bu suretle ses dalgaları meydana getirir. Dudak ve dişleriniz ses tellerinizin meydana getirdiği sesleri kelime haline koymaya yarar. İşitmede ise ses dalgaları kulak zarımıza çarpar, zar orta kulak kısmında bulunan üç kemikçiği titreştirir. Oluşan titreşimler koklea olarak bilinen spiral şekilli iç kulaktaki sıvı içinde hareket eder ve koklea’daki tüylü hücreleri hareket ettirir. Tüylü hücreler hareketi algılar ve bunu işitme siniri için kimyasal sinyallere dönüştürür. Bunun ardından, işitme siniri aldığı bilgileri elektrik darbeleri ile beyne gönderir ve bu darbeler beyinde ses olarak algılanır.
Fotoğraflar © Birol Berber - BiberSA Prodüksiyon
İnsan; 20 (Hz) Hertz ile 20 (kHz) Kilo Hertz arasındaki ses titreşimlerini duyar. Ses tonu da parmak izlerimiz gibidir, her inanın ses tonu farklıdır. İnsanların ses tonlarının farklı olmasının sebebi konuşma frekansının diğerininkinden rakamsal farklılığı; ayrıca dudak, dil, diş, ağız yapısıdır. Ancak bu şekilde birbirimizden farklı ses renkleri oluşturabiliyoruz. Sadece bunlar sesimizi farklı kılmıyor, sözcükler üzerindeki vurgularımız (tonlama), vücut ve yüz mimikleri yine sesimizi farklı yapan diğer unsurlar arasında yer alıyor.
Bu genel tanımlamaları yaptıktan sonra seslendirme ve dublaj sanatçılarına geçelim. Türkiye’de pek çok seslendirme dublaj ajansının ses bankasında yüzlerce yerli ve yabancı seslendirme sanatçısı mevcut. Her birinin ses rengi çok farklı. Nasıl seçim yapacağız? Projeniz için bir ses seçeceksiniz ve sesi sizin beğenmeniz gerekli. İnsan nasıl ve neye göre beğenir merak ettiniz mi? insan yaratılışında tanımlı olan bir şablona göre beğenir. Bu şablonun adı altın orandır. Hayatta her şeyi bu altın oran nispetinde seçer ve beğeniriz. Her şeyin bir cazibesi (çekim gücü) olduğundan hareketle ses tonu ve ses rengi kendimizde tanımlı altın oran nispetinde bize çekici gelir ve o sesi diğerlerine oranla daha çok beğeniriz.
Fotoğraflar © Birol Berber - BiberSA Prodüksiyon
Ses şiddeti ise sesin frekansı değil genliği ile ilgili bir durumdur. Sesin kulağımıza yüksek veya alçak gelme durumu sesin şiddeti olarak tanımlanır. Ses renkleri ve ses tonlarının farklılığımız ve zenginliğimiz olduğunu lütfen unutmayalım. Hepimiz sesiyle farklı ve nevi sesine münhasırız. Ses ile ilgili bu terimlerin medya üretimi sektöründe bilinmesi gerektiği kanaatindeyiz. Zira işimiz gücümüz ses.
Yazımı okuduğunuz için teşekkür ederim.