Medya üretimi sektöründe seslendirme ve dublaj terimleri oldukça sık telaffuz edilen kelimelerden. Bu iki kelime benzermiş gibi görünse de aynı şeyler değiller. Seslendirmeyi; marka, ürün ve hizmet için hazırlanan bir senaryoya ses vermek olarak tanımlarken dublajı; film, dizi, belgesel, tanıtım ve reklam filmlerinde karakterlere ses vermek olarak tanımlayabiliriz. Şöyle bir örnek verebiliriz. ‘Reklam filmi dublajı yaptım’ diyen bir seslendirmen filmde bir karaktere yeniden ses vermiştir. ‘Santral seslendirmeden geliyorum’ diyen bir seslendirmen ise santral metnini seslendirmiştir. Seslendirme sanatçısı markaya, ürüne ve hizmete ses verirken, dublaj sanatçısı karakteri yeniden konuşur. Bu yazımızda seslendirme ve dublajı birbirinden ayırıyor, seslendirme hizmetlerinin neleri kapsadığını anlatmaya çalışıyoruz. Seslendirme hizmetleri sekiz ana başlıktan oluşuyor.
Reklam Seslendirme
Televizyon, radyo, sosyal medya (internet, web), sinema, kapalı devre yayın sistemleri (mağaza içi seslendirme) gibi seslendirmenin ihtiyaç duyabileceği mecralarda yayınlanmak üzere reklam ve tanıtım filmleri, radyo reklamları gibi içeriklerin stüdyo ortamında ve bir metin (senaryo) dahilinde seslendirilmesi işlemi ‘reklam seslendirme’ olarak anılıyor. Reklam metinleri genellikle mesajı direkt veren kısa metinlerden oluşurlar. Dolayısıyla bu kısa sürede seslendirme sanatçısı dinleyiciyi ve izleyici ikna etmek zorunda. Anlatım reklam senaryosuna göre ses tonunu uygun kıvama getirip doğru telaffuz ile hedef kitleye aktarılması gerekiyor.
Santral Seslendirme (IVR veya Anons Seslendirme)
Telefon santralleri, telesekreter, IVR gibi cihazlara ses kaydı yüklemek suretiyle gelen çağrıyı yönlendirmek veya karşılamak amaçlı yapılan seslendirmelerdir. Öncelikle kurum içi birimlerin istasyon numaralarının bulunduğu birimlerin yazıldığı ‘santral karşılama metni’ oluşturulur. Bu metin gerekli düzenlemelerin ardından stüdyo ortamında profesyonel bir seslendirici tarafından seslendirilir. Santral seslendirme hizmetinde dikkat edilmesi gereken, metnin mümkün olduğunca kısa tutulmasıdır. Santral seslendirme hizmeti halk arasında; telefon karşılama sesi, telesekreter sesi, santral anons, telefon ses kaydı, ivr seslendirme gibi isimlerle anılıyor olsa da sektördeki karşılığı ‘santral seslendirme’.
Kitap Seslendirme (Sesli Kitap)
Kitap seslendirme gerek eğitim amaçlı gerekse hobi amaçlı olsun kitaplaştırılmış tüm eser ve çalışmaların stüdyo ortamında sesli kaydedilmesidir. Kitap seslendirme hizmeti sayfa veya kelime sayısı, ayrıca kaşe bedeli üzerinden ücretlendirilir. Kitap seslendirme hizmetinde günlük seslendirme sanatçısının seslendirebileceği azami sayfa sayısı 50-100 aralığındadır. Kitap seslendirme hizmeti hobi amaçlı roman, hikayeler vb. yayınlar için halk arasında sıklıkla sesli kitap olarak anılmaktadır.
Belgesel metinlerinin uygun ses tonuna sahip seslendirme sanatçısıyla stüdyoda belgeselin konseptine uygun seslendirme işlemine ‘belgesel seslendirme’ denir. Seslendirme sanatçısı çoğu zaman monitörden belgeseli senkron izleyerek seslendirme yapar. Kimi zaman görüntü takip etmeksizin metni okur. National Geographic Channels ve Discovery Channels kanallarının dışında yerli belgesel kanallarının da çoğalması belgesel seslendirme hizmetine olan ihtiyacı arttırdı. Belgesel seslendirme hizmetini profesyonel seslendirme ajansları ve seslendirme dublaj stüdyolarından almanız mümkün.
Mağazada, havalimanında, trende, metroda, metrobüste, vapurda, asansörde, tiyatroda vb. kapalı devre yayın yapılan tüm alanlarda anonslar duyarız. Bu anonslar uyarı, bilgilendirme, reklam amaçlı olabilmektedir. Bu tür anonsların stüdyo ortamında kaydedilmesi anons seslendirme olarak kayıtlara geçmiştir. Yani seslendirme işinin bir nevi tasnifi gibi. Anons seslendirmelerde bir senaryonun dışında genellikle bilgilendirici, kampanya veya indirim içerikli, uyarıcı metinler seslendirilir.
Haber Seslendirme
Televizyon, Radyo ve İnternet mecrasında yayın yapan haber kanalları için gündemi takip amaçlı oluşturulan metinlerin seslendirmesi işine haber seslendirme hizmeti diyoruz. Seslendirmesi yapılacak haber metinleri perfore metinleri olarak anılır. Haber seslendirme hizmetinde reklam seslendirme hizmetinden farklı olarak habercilik sektöründe kullanılan jargona hâkim seslendirmen, sunucu veya anchorman kullanılır. Bu isimler kesin olmamak ile birlikte kurumlara göre değişiklik gösterebilir.
Yabancı dilde Seslendirme
Seslendirme hizmetleri içinde en önemli hizmetlerin başında yabancı dilde seslendirme hizmeti geliyor. Hizmet içeriğinde Türkiye’de en çok kullanılan diller yer alıyor. İngilizce seslendirme, Almanca seslendirme, Arapça seslendirme, İspanyolca seslendirme, Fransızca seslendirme, İtalyanca seslendirme, Çince seslendirme, Rusça seslendirme gibi diller Türkiye’de en çok kullanılan diller arasında yer alıyor. Türk olup farklı dil bilen seslendirmenler çok fazla kabul görmemek ile birlikte native sesler en çok tercih edilen sesler arasında yer alıyor. Yabancı dil seslendirme ihtiyacı beraberinde çeviri ve altyazı hizmetini de getiriyor. Seslendirme öncesi Türkçe metnin mutlaka seslendirmesi yapılacak dile tercüme edilmesi gerekiyor. BiberSA Prodüksiyon Türkiye’de ilk defa 1000 kelimeye kadar olan metinler için ücretsiz çeviri desteği sağlıyor.
Fotoğraflar © Birol Berber - BiberSA Prodüksiyon