Aslında çok daha önce yazmak istediğim bir makaleydi bu konu, fakat ilhamın hangi saatte nerede ve ne zaman geleceği hiç belli olmuyor.

Son yıllarda kaç kez sinemaya gittiniz ya da heyecanla takip ettiğiniz bir dizi için o gelecek bir haftayı iple mi çektiniz? En az iki hafta öncesinden reklamı yayınlanmış bir filmin “TV’de ilk kez” sloganına heyecan duyarak bir an önce eve ulaşmak için son kez ne zaman koşturdunuz?

Ya da sorumu şu şekilde mi sormalıydım; en son ne zaman sevdiğimiz gazeteleri dergileri bayiden aldık ve okuduk? Uzun zamandır okumak istediğim yabancı yazarların kitapları artık maalesef Türkiye’de basılmıyor, onun yerine bana e-kitap (tablet, bilgisayar, cep telefonundan kitap okunan dijital kitap) sunuluyor.

Ne zaman aracımızdaki CD’lerden vazgeçip radyodan favori kanalları sabitlemek yerine cep telefonlarımızdan yeni uygulamalarla Bluetooth bağlantısını tercih eder olduk?

Adını vermek istemediğim bir iletişim şirketi cep telefonundan TV izlemek isteyene, dergi ve gazete okumak isteyene, müzik dinlemek isteyene ücretsiz 5GB internet kotası sağlamakta.

Internet TV için örnek verecek olursam Amazon Fire TV, Netflix, Hulu, HBO ve PuhuTV gibi yayın kanalları şimdiden sinemaların ve birçok broadcast yayıncıların kâbusu olmuş durumda. 

Avrupa’da birçok broadcast yayını yapan TV kanalı, 4K için erken mi, yatırım yapmaya değer mi diye düşüne dursun. Tabii ki o arada Internet TV yayını yapan medya platformları H.265 gibi muhteşem bir kodek’in nimetlerinden faydalanarak 2-3 Mbit/s bağlantı ile 4K çözünürlüklü HDR yayın sözü verebiliyor. Bu da demektir ki Internet kotanızı bitirseniz bile çok rahatlıkla 4K HDR yayınını kopukluklar yaşamadan izleyebileceksiniz.

Yeni çıkan iPhoneX, iPadX ve birçok yeni çıkan cep telefonları High Dynamic Range ekranlara sahip. 4K olmayan TV satmak artık neredeyse imkânsız hale geldi. 4K TV’ler 10 BİT renk gamması ve HDR özellikleri ile geliyor derken OLED (her piksel için 1 LED) ile tanıştık kısa zamanda. 

Peki broadcast yayınları ne alemde, yeni teknolojiye ne kadar ayak uydurabilecek?

Hollywood

1982’de vizyona girmiş olan bir filmi ve o dönem bilim kurgunun daha ne olduğunu çözememiş bir topluma sevdirmeye çalışıyorsun ki benim için halen sinema tarihinde gelmiş geçmiş en iyi bilim kurgu filmlerden birisidir. Filmin vizyonunu, mesajını o zamanki jenerasyon çözemediğinden farklı zaman aralıklarıyla yıllar sonra vizyona sokuyorlar. Yetmedi 1. bölümünü izlememiş olan bir topluma 2017’de 2.bölümünü farklı oyuncular, farklı bir yönetmenle ve Türkiye’ye sansürlü bir şekilde vizyona sokup gişe yapmasını beklemenin adına tabii ki Blade Runner 2049 denir.

Sinema izleyicisinin ağırlıklı genç kitleden oluşmasını beklemek, büyük bir hayal kırıklığına uğratıyor maalesef son zamanlarda. Yapılan dünya araştırmalarına göre 16-26 yaş arası gençler son çıkan sinema filmlerini, belgeselleri ve dizileri internet üzerinden izlemeyi tercih ediyor.

Quentin Tarantino’nun bir başka deyişi ile sinema halk için ise o halde sinema biletleri neden bu kadar pahalı? Sinema bir opera değildir bir tiyatro da değil, sinema izlemek isteyen herkes bunu rahatlıkla finanse edebilmeli.

Bobby Roth

Amerika’da 20-25 dolar arasında değişebiliyor sinema bileti fiyatları. İngiltere’de kaliteli bir sinemada film izlemek için 17-23 pound bedel ödemeniz gerek. Türkiye’de de bu durum artık yavaş yavaş lüks olmaya başlamış durumda.

Neredeyse 70 milyonluk bir ülkede film 2 milyondan fazla gişe yapıyorsa, bunu rekor olarak kabul ediyoruz. TV kanalları halen reyting davası için cebelleşip dururken bir türlü farkına varamadıkları bir şeyler var: “Toplumun vakti yok”. Mesaiye kalıyoruz, trafiğe kalıyoruz, uykuya dalıyoruz. Tabii ki bu işin latifesi ama parayla sattığın bir hizmetin karşılığında insanların senin istediğin saatte ve süreyle TV izlemesini arzu etmek, bu günlerde sadece arzu ile kalır.

Parasını öderim canım ne zaman ne isterse ve hangi cihazda isterse orada izlerim mantığı, Hollywood’un en popüler yönetmenlerini bile dizi çekmeye razı etti. Steven Soderbergh ve David Fincher bunlardan bazıları, aynı durum “dizi mi asla” diyen oyuncular için de geçerli bir durum.

Amerika’da kablolu yayın olarak adlandırdığımız yayın için her ay 100 doların üzerinde bir bedel ödeyip de saatlerce reklam izlemekten şikâyet eden kişi çok. 

Sinema filminizin gişe yapması için genç topluma ağırlık vermek gerekiyor, çünkü onların sosyalleşmek için çok daha fazla vakitleri var. Marvel’in filmleri için harcanan 150-300 milyon dolar gibi rakamlara karşılık, gerçek hikâyeden uyarlama, dramatik ya da gerilim filmlerinin gişe yapmasını beklemekten vazgeçmelerini söyleyen ben değil Bobby Roth’dur. Bobby Roth inanılmaz derecede mütevazı ve o kadar da bilgili ve kültürlü bir yönetmen. Projeleri (Prison Break, Lost,Greys Anatomy vb.) bilgisi ile bizi adeta büyüledi ve seminer sonu kendisi ile bir röportaj yapma şansı da bulduğum için ayrıca çok mutlu olmuştum o vakit. BobbyRoth’un Netflix, Amazon TV, Hulu ve HBO için yaptığı yorum: “İstasyondan ayrılmış bir tren ama rotasını henüz kimse bilmiyor.”

Büyük film yapımcıları paralarını bir sinema filmine yatırıp yaklaşık 1,5-2 yıl beklemektense, daha düşük bütçelerle ve daha az risklerle en iyi yönetmenler, görüntü yönetmenleri ve oyuncularla, diziye yatırım yapmaya başladılar. Eğer çok iyi bir projeniz, senaryonuz varsa buna doğrudan Amazon TV de kaynak sağlar oldu.

Bu makalemde bazı şeyleri fazla abarttığımı düşünenler için lütfen İngilizce olarak Internet TV gelecek midir diye Google üzerinden bir arama yapsınlar. Daha şimdiden kaygılanan birçok TV kanalı yayın müdürünün röportajını okuyacaksınız. Bir çok borsa yatırımcısı internet medyası hisse senetleri almaya başladı.

Dünya teknolojisi geliştikçe bugün trend olan her şey haftaya bütün karizmasını kaybetmiş oluyor. Geleceğe Dönüş filminde hayretler içerisinde izlediğimiz o bazı sahneler için bugün sadece gülüyoruz.

Netflix'in Ürün Müdürü Neil Hunt’ın yaptığı bir açıklamaya göre her 3 evden 1 tanesinde internet bağlantısı var ve 2025 yılında her evde bir Smart TV bulunacak. Ayrıca yapılan ARGE çalışmalarında “acaba bugün ne izlesem” diye dakikalarca arama yapmaya gerek kalmaksızın Netflix sizin sevdiğiniz dizilerden ve filmlerden oluşan bir liste sunacak. Spotify müzik uygulaması bu konuda oldukça başarılı.

2016 sonrası üretilen birçok TV markasının kumandasında Netflix tuşu bulunmaktadır ve ayrıca Türk dizileri de mevcut. Disney gibi büyük bir şirket bile yatırımlarının büyük bir kısmını artık Internet TV için harcayacağını açıkladı ki zaten uzun zamandır yayınları mevcut.

Internet TV yayıncılarının Emmy adaylıklarını halka öncesinden sunmak adına harcadığı reklam bütçesi 60-80 milyon dolar arasında değişiyor. Projeleri ile en çok Emmy 2017 ödülleri kazanan Internet TV yayıncılarının listesi:

• HBO: 29
• Netflix: 20
• NBC: 15
• Hulu: 10
• ABC: 7
• FX Networks: 6
• Fox: 5
• Adult Swim: 4
• CBS: 4
• A&E: 3
• VH1: 3