Reklam seslendirme hakkında bilgi vermeye başlamadan önce reklam yayın mecralarından bahsetmek istiyorum. Seslendirmesi yapılan reklam metni hangi mecrada yayınlanacak? Seslendirmesi yapılan bu içerik hangi kitleye hitap edecek? Bu iki sorunun cevabı reklam seslendirme için çok önemlidir. Zira reklam seslendirme hizmetinin içeriğini biraz da bu yayın mecraları ve hitap ettiği kitle oluşturur. Öyle ki seslendirme sanatçısının stüdyoda seslendirme yönetmeninden aldığı brief bu iki sorunun cevabından müteşekkildir. Gelin reklam yayın mecralarını tanıyarak başlayalım. 

Reklam Yayın Mecraları

Radyo: 1990 yılından itibaren özel radyoların sayılarının git gide artmasıyla radyoların kendi reklam kuşakları oluşturuldu. Önceleri TRT’nin hakimiyetinde olan reklam yayın pazarı özel radyoların çoğalması ile popüler ve tercih edilen bir mecra haline geldi. İlk yıllarda radyolar, reklam pazarlama bölümü vasıtası ile reklam verenler ile görüşür, gerekli brief’i alır ve radyo içerisindeki yapım bölümüne iletirlerdi. Bu bölüm tarafından reklam metni yazılır ve radyo bünyesinde uygun olan bir yayıncıya seslendirmesi yaptırılırdı. Hatta, radyolarda reklam seslendirme fon müziği ile eşzamanlı dinlenerek kasete kaydedilir, ardından kasetten çalınarak yayına verilirdi. 2000 yılı ve sonrasında bilgisayarın radyo yayıncılığında kullanılmasıyla birlikte reklam yapım ve planlama kuralları da tamamen değişmiş oldu.

Televizyon: Televizyon reklamları görüntü ve sesten oluşsa bile bu mecranın hikâyesi aslında radyonun hikâyesi ile aynıdır. Televizyon mecrasına reklam veren marka veya ajanslar reklam yapım hizmetini, yine o yıllarda sayıları git gide artan reklam ajanslarından almaya başladılar. Böylelikle söz konusu mecra da görüntüsü ve sesiyle yayın mecraları arasındaki en güçlü yere sahip oldu. Ölçümlenmesi tartışmalı olan televizyon reklamları pahalı olmasına rağmen halen  en çok tercih edilen mecradır.

Sinema: Sinemalarda reklam filmleri genellikle film öncesi ve film arasında yayınlanmaktadır. Reklam filmleri, yine reklam ajansları ve içerik oluşturucular tarafından sinema formatına uygun olarak hazırlanır. Dijital platformların son yıllarda yaygınlaşmasıyla sinema mecrasına olan ilgi azalsa da hatırı sayılır bir kesim reklam filmlerini sinema salonlarında da göstermeyi tercih ediyor.

Dijital Mecra (Sosyal medya): Son yıllarda akıl almaz şekilde yükselişe geçen ve daha sık duyduğumuz  ‘dijital mecra’ tüm heybetiyle karşımızda duruyor. Bu öyle bir yükseliş ki televizyon ve radyo neredeyse unutuldu. İnsanlar artık alışverişini internetten yapıyor; müziğini, kitabını internetten dinliyor. Günümüzde sosyal medya platformları ve uygulamalar yoluyla birçok işimizi dijital olarak halletmekteyiz. Dolayısıyla dijital mecra ve eriştiği kitle inanılmaz büyüklüktedir. Buna ek olarak reklam ve tanıtım filmlerinin yayın sonrası ölçümlenebilmesi hasebiyle tercih edilen mecraların en başında yer almaktadır.

Eğer online market alışverişi hizmeti veren bir platformun reklamını seslendirecekseniz, reklamın hangi yayın mecrasında, hangi saat aralığında, hangi yayıncı kuruluşta yayında olduğundan haberdar olmalısınız. Reklam metin yazarı bunlara göre içeriği senaryolaştırır. Reklamı seslendirecek sanatçının seçimi, okuma tonu, müzik seçimi gibi teknik detaylar yayın mecrasına bağlı olarak şekillenir. Burada şu soru sorulabilir “Tanıtım filmi de bir reklam türü, reklam filmi de… Bu ikisinin seslendirmesi farklı şeyler mi?” Reklam ve tanıtım filmi arasındaki farkı daha evvelki yazılarımızda anlatmıştık. Burada yeniden hatırlatmak isterim. Reklam filmi ve tanıtım arasındaki en önemli fark; reklam filmi tanıtım filmine göre süre olarak daha kısadır. Bununla birlikte tanıtım filminde kullanılan seslendirme vurgularıyla reklam filminde kullanılan seslendirme vurguları aynı şeyler değildir. Reklam filmlerinde daha çok ikna edici ve harekete geçirici bir dil, vurgu ve üslup kullanılırken tanıtım filminde daha açıklayıcı, tavsiye edici, uyarıcı bir dil, vurgu ve üslup hâkimdir. Yapılan seslendirmenin en büyük sırrı burada saklıdır. Dolayısıyla reklam ve tanıtım filmi seslendirmesi arasında hem metin yazarlığı  hem de vurgu, tonlama ve dil bakımından farklılıklar mevcuttur.

Reklam Seslendirme Sanatçıları

Reklam seslendirme işini icra eden kişilere sektördeki bizler seslendirmen, dublajcı, seslendirmeci, konuşmacı, ses işçisi, seslendirme oyuncusu gibi isimlerle hitap etmekteyiz. Ancak sektör dışındaki kişiler, hatta seslendirme kurslarının yeni mezunları, profillerine “seslendirme sanatçısı” etiketini yapıştırmaktalar. Sanki seslendirmeyi etiketi yapıyormuş gibi… Biz de öyle bir başlık atarak taşlayalım istedik😊 Evet! Sektörde birçok seslendirme sanatçısı var. Bu kişiler işlerini gerçekten sanat icra ederek yapmaktalar ve etiketlerden uzaklar. Şu analizimi sizinle paylaşmak isterim. Reklam seslendirme sanatçılarının birçoğu dublaj sırasında koordinasyon ve zamanlama konusunda teknik olarak sorun yaşamaktalar.  Bazı sanatçıların dublajları çok iyi olmasına rağmen seslendirme işinde vurgu ve tonlama zafiyetleri bulunmakta. Reklam seslendirme için bu mesleğin şampiyonlar ligi diyebiliriz.

Reklam Seslendirme Metinleri

Reklam seslendirme işinin en can alıcı noktası iyi bir metin oluşturmaktan geçiyor. Eğer reklam metniniz hedefe yönelik ve güzel kelimeler seçilip oluşturulmuşsa ortaya iyi bir reklam çıkacaktır. İyi bir reklam metni yazmak için önemli noktaları sıralamaya çalışalım. İlki reklam metnini yazarken markanın hitap ettiği kitle çok önemli. Markanın hitap ettiği kitle seçilecek cümlelerin, kullanılacak kelimelerin uygun ve isabetli olarak seçilmesi için önem arzediyor. İkincisi markanın reklam içeriği metni oluşturmak için size en önemli fikri sunabilir. Gerisi anahtar kelime oluşturma işinde. Örneğin online yemek hizmeti veren bir uygulamanın reklam metnini yazacaksanız hitap ettiği kitleyi bilirsiniz. Buna göre anahtar kelimeleri sıralayalım; ‘nefis’, ‘lezzetli’, ‘hızlı’, ‘bedava’ vb. gibi anahtar kelimeleri kullanarak reklam metniniz daha cazip hale getirebilirsiniz. 

Reklam seslendirme hakkında artık yapılması gerekenleri biliyoruz. Oluşturulan içerik televizyonda yayınlanacak reklam fil mi mi? Radyoda yayınlanacak reklam spotu mu? yoksa sosyal mecrada veya sinemada yayınlanacak bir video mu? Bu soruların cevabı bize yazılacak reklam seslendirme metni ve seçilecek seslendirme sanatçısı konusunda yardımcı olacak.

Fotoğraflar © Birol Berber - BiberSA Prodüksiyon