Spikerlik ve sunuculuk; medya sektöründe sıkça bahsi geçen, özellikle televizyon yayıncılığının başlamasıyla birçok insanın da hayallerini süsleyen mesleklerdendir. Bu hayalinin peşinden gitmekte kararlı olanlar için ise eğitim şartları değişkendir. Türkiye’de bu alanda 4 senelik fakülteler olmasa da, radyo ve televizyon spikerleri ve sunucuları tipik olarak, stajyerlikten kazanılan veya kolejlerinin radyo veya televizyonlarında çalışarak edindikleri diğer deneyimlerle birlikte; gazetecilik, yayıncılık veya iletişim alanlarında lisans derecesine ihtiyaç duyarlar. Bunların haricinde, son zamanlarda MEB onaylı, özel spikerlik ve sunuculuk kursları da açılmıştır. Bu kurslardan alınacak eğitimler sonrasında da mesleğe adım atılabilmektedir. Ancak unutulmamalıdır ki, kamera ve mikrofon önünde yapılmayan hiçbir teorik bilgi işe yaramayacaktır. O sebeple TV ve radyo dünyasında kişilerin bir çıraklık dönemi geçirmeleri ve kendilerini geliştirmeleri gerekir.

Spikerlik ve sunuculuk olarak iki farklı meslekten söz etmekteyiz ancak bu meslekler halk arasında birbiri yerine kullanılabilmekte ve aynı meslek gibi görülmektedir. Evet, görünürde yapılan iş aynı gibidir ancak teorik olarak incelediğimizde birbirlerinden ayrılmaktadır. O zaman mesleklerin tanımlamalarına göz atacak olursak;

Spiker; sunum sırasında kendine verilen metni izleyici ya da dinleyiciye; metnin dışına çıkmadan, herhangi bir yorum katmadan, sadece okuyan kişidir. Ancak bu okuma esnasında metne uygun bir beden dili, vurgu ve tonlama kullanarak işini metin okumasından çıkarıp doğal bir anlatıma çevirir. Böylece düz bir ifade ile yapılan okumanın sıkıcılığından, monotonluğundan çıkıp, ilgi çekici ve güven veren bir haber sunumu yapmış olur.

Spikerler, radyo spikerleri ve televizyon spikerleri olarak iki gruba ayrılır.

Genel Görevleri:

• Sunacağı haber bültenlerini önceden inceler.
• Haber metninde yapacağı ön incelemede doğru vurgu ve tonlamaların nerede yapılacağını belirler.
• Haber metinlerinde yazılı yabancı kökenli kelimelerin doğru okunuşlarını öğrenir.

Sunucu; yaptığı sunumuna kendi yorumunu katarak sunum yapar ve bu fark, sunuculuğu spikerden ayıran en önemli özelliktir.

Sunucuların çalışma alanları spikerlere göre daha geniştir. Müzik, talk show, podcast, haber ve spor sunar ve konuklara önemli konular hakkında kendi yorumunu belirtebilir, onlarla röportaj yapabilirler. Bazıları düğünlerde, partilerde veya kulüplerde, toplantılarda, forumlarda, özel gecelerde, ödül törenlerinde, festivallerde de sunuculuk yapar ve bu organizasyondaki önemli görevleri; yaklaşan eylemleri, program içeriğini anlatmak ve organizasyon boyunca izleyiciyi yönlendirmektir. Forum, panel, açık oturum gibi organizasyonlarda “moderatör” adı verilen bir program yöneticisi de olabilmektedir. Moderatörün görevi sunucu ile benzer olduğundan dolayı organizasyonu yapan kurumların tercihine göre, bir programda sadece sunucu veya moderatör, ya da her ikisi de bulunabilmektedir. Moderatörün de görev tanımını yapacak olursak; program içeriğini belirleme, tartışmayı yönlendirme ve etkileşimli bir diyalog içinde yürütme ile sorumludur diyebiliriz. Ayrıca moderatör program boyunca konuşulan başlıkları analiz eder, bir özet halinde bilgi sunar ve ilgili kişilere sorular yöneltir.

Sunucunun görevlerini örnekler üzerinden inceleyelim;

Örneğin; sunucunun programında anlatıcılar ve seyirciler varsa ve anlatıcılarla seyirciler arasında soru-cevap yapılacaksa, sunucunun görevi anlatıcıya ve seyircilere olabildiğince eşit oranda kendini ifade edebilme olanağı tanımaktır.

Bir başka örneği TV açık oturumları üzerinden verebiliriz; sunucu bu tip münazara içerikli programlarda ortama hakim olmalı, birbirine zıt olan ve giderek sertleşen yorumlar yapılmaya başlandığında onları yumuşatabilmeli ve konunun gidişatı programın dışına taşarsa yine asıl konuyu programın merkezine taşıyabilmelidir.

Sunucunun görevlerine baktığımızda, sunduğu programın içerisinde daha aktif bir rol oynadığını fark ediyoruz. Dolayısıyla bir sunucunun veya sunucu adayının program içeriğine göre kendini sürekli yenilemesi, geliştirmesi ve doğaçlama becerisine sahip olması çok önemlidir.

Bu açıklamalarla spikerlik ve sunuculuk arasındaki farkın daha net anlaşıldığını umarız. Belirlediğiniz ihtiyaç doğrultusunda, BiberSA Prodüksiyonun bünyesinde, özel geceler ve programlar için verdiğimiz spiker ve sunucu hizmetinden yararlanabilirsiniz. Talepleriniz için lütfen web sitemizi ziyaret ederek, bizimle iletişime geçiniz.