Sektör 8K ile yetinmiyor. Tüm bahisler; devasa dijital ekranların, VR ve ışık şovlarının sahne aldığı, milyon megapikselin de üstünde bir geleceğe oynanıyor.
David Fincher: Mindhunter gibi projelerinde 8K’da çekim yaparak öncü olmaya devam ediyor.
UHD, TV’de gördüğümüz en yüksek çözünürlük olmayacak. Henüz yaygın olmasa da, endüstri 8K UHD’nin ötesine geçiyor ve görebileceklerimizin sınırsız olduğu “Süper Çözünürlük” çağına giriyor.
Yaygın yayın sistemleri, yakın zamanda 8K’ya geçemeyebilir, ancak Süper Çözünürlük teknolojileri sunduğu yaratıcı seçenekler ve görsel deneyimler ile günün sonunda 4K görüntüleri bile gözümüze bulanık gelecek hale getirecektir.
Cinegy Kurucu Ortağı ve CTO’su Jan Weigner, “Çözünürlüğün önemini yitirdiği ve VR (sanal gerçeklik) için göz başına 12K veya 16K çözünürlüğü kapsayabildiğimiz - ki bu sırasıyla 36K veya 48K gerektirir - zamanlardayız,” diyor. “Sırada volumetric (hologram) video var, 12K bizim için sadece ısınma. “
8K neden yeni normal
Şu anda 8K, hem ticari hem de son kullanıcı ekran pazarında yalnızca küçük bir satış payına sahiptir. Futuresource Consulting analiz rakamları, 2019’da 8K’nın küresel ticari düz panel ekran hacimlerinin % 0,1’inden azını ve küresel TV hacimlerinin yaklaşık % 0,1’ini kapsadığını gösteriyor.
Yakın zamanda duyurulan Blackmagic URSA Mini Pro 12K ve Canon EOS R5 aynasız fotoğraf makinesindeki dahili “raw” 8K , yüksek çözünürlüklü teknik özellikleri ile kesinlikle gündemin en popülerleri, ancak çoğu kullanıcı için bu formatlar yalnızca özel durumlarda kullanıma sahip olacak ve çok tercih edilmeyecek bir kayıt formatı. Futuresource analisti Chris Evans, “Her iki kameradaki yüksek kare hızlı 4K modları, gün geçtikçe daha fazla sayıda son kullanıcıya çekici gelecek “ diyor.
8K’da çekim yapan çok fazla prodüksiyon firması yok ama her gün sayıları artıyor. 4K Netflix sürümü için siyah beyaz olarak çekilen David Fincher’in en son filmi Mank bunlardan biri. Fincher ve görüntü yönetmeni Erik Messerschmidt, Mindhunter’ın 2. sezonu için 8K çekim yapmanın alıştırmasını yapıyor.
Messerschmidt, “Optiklerin; sensörün keskinliği veya çözünürlüğüne değil, esas görüntüye bir geçit olmasını tercih ederim.” diyor. “En yüksek çözünürlüklü sensör benim için en iyisi çünkü izleyiciye görsel olarak vermeye çalıştığım şey açısından daha kontrollü bir seçim yapabilirim. Daha yüksek çözünürlüklü bir sensörle çekim yapmak, bana her zaman daha iyi bir görüntü sağladı. 12K kayıtlı iş akışını dört gözle bekliyorum.”
VFX için yüksek hızda örnekleme
Evans, “Bir prodüksiyon için yüksek hızda örnekleme ve/veya “down-sampling” eşiğini bir kere geçtiğinizde, daha fazla çözünürlük eklemenin yalnızca elde ettiğiniz faydaları artıracağını görürsünüz” diyor. “Bir 6K görüntü sensörüne kıyasla, 12K sensör size sadece daha yüksek oranda veri ve 4K’ya çevirmek için daha yüksek hızda örnekleme sağlamakla kalmıyor, aynı zamanda resim kaynağından daha yoğun yararlanma imkanı sunuyor.“
Ekstra çözünürlüğün getirdiği fazladan yük, VFX söz konusu olduğunda her zaman dikkat edilmesi gereken bir husustur. The Mill NYC’nin kreatif direktörü ve VFX süpervizörü Gavin Wellsman, “Daha fazla veriye sahip daha büyük dosyalar bazen daha az tekrar demektir, çünkü yaratıcılığı etkileyebilecek “render” süresi projenin türüne göre değişir” diyor. “Üretimden dağıtıma kadar olan iş akışı bunu destekleyebildiği sürece, seçim yapabilmek her zaman bir artıdır.”
“SD’den HD’ye ve ardından Ultra HD’ye geçtiğimizde, standartlardaki sıçramalar her zaman aşırı görünüyordu, ancak bu daha büyük formatların keyfini çıkarmaya başladığımızda, hızla normal haline geliyor ve bir resmi daha az ayrıntıyla önceden nasıl izleyebildiğinize şaşırıyorsunuz .”
Wellsman ekliyor: “Önümüzdeki birkaç yıl içinde 8K standart hale gelirse, 12K bir görüntüden ekstra detayın keyfini çıkarmak için yeniden biçimlendirme ve zoom yeteneğine sahip olmak, göründüğü kadar aşırı olmayabilir.”
‘K’ yarışı
Sony Venice, Blackmagic Pocket Cinema Camera 6K ve yakında piyasaya sürülecek olan RED Komodo gibi bir dizi 6K kamera seçeneğinin gelişi, 6K’nın şu anda 4K’ya altörnekleme için uygun bir noktada olduğunun altını çiziyor çünkü 8K’ya göre daha hafif bir dosya boyutuna sahip.
Bu nedenle, 4K’dan yüksek ancak 8K’dan düşük çözünürlüğe sahip video kameraların, saf 8K ürünlerden daha hızlı büyüyeceği ve 2024 itibarıyla küresel profesyonel video kamera pazarının yaklaşık üçte birini oluşturacağı tahmin ediliyor. 8K ürünler ise tam tersine o zaman sadece % 5 hacim payı alacak gibi görünüyor.
CVP Teknik Danışmanı Sam Measure, “ Gelecekte ister tam kare ister 65 mm olsun, aynı fotosit boyutunu veren daha büyük sensör formatlarına geçiş daha yüksek çözünürlüklü sensörlerin yolunu açacaktır” diyor. “Ufukta 12K ile birlikte daha verimli sıkıştırma teknolojilerinden tutun da daha hızlı ve daha ucuz depolama ve hesaplamaya kadar devasa veri akışındaki artışı kaldırabilen bir altyapı ortaya çıkıyor.”
Her zaman kayıt noktasında mevcut olan en yüksek aslını elde etmekle ilgilenen bir grup kullanıcı olacaktır. Bununla birlikte, bir görüntü sensörünün fiziksel boyutlarına sığabilecek yalnızca sınırlı sayıda fotosit vardır ve bunlardan daha fazlasını barındırmak için fotositlerin boyutunu azaltmak, düşük ışıkta yakalama gibi sensör performansının diğer yönlerinden ödün vermekle birlikte gelir.
Sonuç olarak, Futuresource büyük sensörlü kamera pazarında bir farklılaşmayı vurguluyor. Evans, “4K’yı aşan çözünürlüğe öncelik verecek veya öncelik vermeyecek şekilde geliştirilen ürünlerin piyasaya sürülmesini giderek daha fazla göreceğiz” diyor.
Evans, “6K, 8K, 12K vb. kayıt yapabilen daha fazla kameranın piyasaya sürülmesi kaçınılmaz” diyor.
Neden Süper Çözünürlüğe ihtiyacımız var?
8K ekrana duyulan ihtiyaç, daha yüksek olması bir yana, insanlar görsel detayı fiziksel olarak algılayamadıkları için genellikle zaman kaybı olarak görülür.
8K Derneği yönetici müdürü Chris Chinnock, “Genel olarak, basite keskinlik siyah üzerine beyaz yüksek kontrastlı blokların farkını görebilmeyi belirleyen Snellen eye-chart ile ölçülür” diye açıklıyor. Ancak, insan görüşü basit bir keskinlik ölçümünden çok daha karmaşıktır. Araştırmalar, 8K görüntülerin ölçülmesi imkansız olmasa da zor olabilecek ama yine de gerçek olan “diğer duyuları” harekete geçirdiğini gösteriyor.
Gece gökyüzündeki bazı yıldızların basit keskinlik teorisine göre görülemeyecek kadar küçük olduğunu gözlemliyor - ancak yine de onları görebiliyoruz. Çözünürlüğün yanında oyunda iki faktör daha var gibi görünüyor: Vernier keskinliği ve beynin “boşlukları doldurma” yeteneği. Chinnock’a göre Vernier veya hyperacuity, çizgiler arasındaki hafif yanlış hizalamaları ayırt etme yeteneğini ifade eder – yani insan görüşünün basit keskinlik tanımlarını kullanarak ölçülmesi imkansız olan bir yeteneği.
“Hyperacuity, oldukça uzun izleme mesafelerinde bile çok ince ayrıntıları algılayabileceğimiz anlamına geliyor” diyor. “Bu tür sonuçlar artık araştırmacıları ek araştırmalar yapmaya itiyor ve bu da 8K’dan şüphe edenleri, en azından daha yüksek çözünürlüklü ekranların yararları konusunda açık fikirli olmak konusunda ikna edebilir.“
Hiper gerçekçilik
Samsung bile daha yüksek çözünürlüklü ekranlar daha yumuşak gradyanlar sağlayabilir ve nesnelerin gerçekte olduğundan daha gerçekçi göründüğü noktaya kadar keskinliği artırabilir diye önermede bulunuyor.
Samsung için Seul Ewha Womans Üniversitesi Renk Tasarımı doçenti YungKyung Park, “Gerçek dünyada bir nesneye baktığımızda, çevrenin geri kalanına derinlemesine konsantre olmadan onu odak noktasına koyuyoruz,” diye yazıyor. “Ancak, [8K] ekranı kullanarak aynı nesneye baktığımızda, ekranın her noktasına odaklanarak bu nesne hakkında önemli ölçüde daha fazla bilgi algılamamıza olanak tanıyoruz.” Bu tür bir “hiper gerçekçilik” başarıldığında, “en ince ışık ve gölgeleme efektlerini bile yakalayıp kavrayabildiğimizde, ekran bize nesne hakkında bol miktarda bilgi verebilir” diye açıklıyor.
8K içeriğinin neredeyse tamamı Yüksek Dinamik Aralıkta (HDR) oluşturuluyor. Herhangi bir 8K içeriğe sürükleyici bir ses de eşlik edecektir. Chinnock, “Beynimizde bir görüntüyü oluşturmak için farkında olmadığımız şekillerde nesneleri boyutlandıran bir mekanizma vardır” diyor. “Bu nedenle, ister 8K bir görüntünüz ister 100K bir görüntünüz olsun, daha yüksek doğruluk ve artefakt’lerin eksikliği, beynin yapabileceklerini arttırıyor. Beyin, görüntüyü yeniden yaratmak için o kadar da çok çalışmak zorunda değil. “
İnsan gözü 100 milyon çubuk ve koniden oluştuğuna göre, bir kamera için belki de ideal çözünürlük 100 Megapikseldir. 500 Megapiksel kameralar “güvenlik sektöründe de olsa” kullanılıyor.
Süper Çözünürlük uygulamaları
BT Sport, bir aydan biraz daha uzun bir süre içinde 2020-21 İngiltere Premier Ligi prodüksiyonu için dünyanın ilk canlı 8K spor yayınlarını sunmayı planlıyor.
Film yapımcısı Martin Lisius, 2018’de ilk 16K filmi talep etti. 12.000 görüntü çeken bir çift 50MP Canon EOS 5DS kamera kullandı ve daha sonra bunları 15.985 x 5.792 çözünürlükle 4 dakikalık time-lapse bir videoda (zorlu hava koşullarında) birleştirdi.
Cinegy CTO’su Weigner, “İnsanların verdiği bilet fiyatına değdiğini gösterecek, onları şaşırtması gereken konser ve etkinlik mekanları için mega yüksek çözünürlüklü projeler üzerinde çalışılıyor” diyor. “8K’nın ev sinemasına dönüşmesiyle riskler artıyor. 16K inşa edecek LED duvar modülleri mevcut.”
Geçen yıl Sony, Tokyo’nun güneyinde Yokohama’daki bir kozmetik mağazasının önüne 16K bir ekran yerleştirdi. “Bu çözünürlüğü gördüğünüzde, gözleriniz içeriğin derinliğini doğal olarak algıladığı için neredeyse sanal gerçeklik deneyimi sunuyor” diyor David Mercer BBC’ye .
Measure, düşük piksel aralıklı yüksek çözünürlüklü LED panellerin geleceğin sinema ekranları olarak projeksiyonların yerini alabileceğini düşünüyor. Chinnock, “4K içeriği alır ve büyük bir tuval üzerine ölçeklendirirseniz o kadar iyi görünmeyecektir” diyor. “Süper yüksek çözünürlük bu yüzden önemli.”
Aynı zamanda Madison Square Garden grubu tarafından Stratford, Londra için önerilen yeni bir müzik ve eğlence mekanının hedefi. 90 fit yüksekliğinde MSG Sphere, 32K olduğu anlaşılan “dünyanın en büyük ve en yüksek çözünürlüklü LED ekranına” ev sahipliği yapacak. 1,2 milyar dolara mal olan bir diğeri ise MSG tarafından Las Vegas’taki The Venetian’da inşa ediliyor.
Wellsman, “Bir stadyum kurulumunda veya bir alışveriş merkezinde, süper dev ekranlı projeler giderek daha fazla talep görüyor” diyor. “Çoğu zaman içerik tamamen CG veya tasarım temelli ve mevcut bir TVC içeriğini alıp daha yüksek çözünürlükte işliyoruz. Daha büyük formatlı kameralar daha kolay erişilebilir olduğunda ve 8K norm haline geldikçe, bu dev ekranlarda çeşitli derecelerde görsel efektlerle canlı aksiyon içeriklerini göstermeye daha fazla talep olacaktır.”
8K’nın çok üzerinde bir çözünürlükle video wall’ları mümkün kılmak için milimetrik ince ekranlar, katlanabilir ekranlar ve çerçevesiz ekranları bekliyoruz. “Bu tür kurulumlar önce lüks mağazalar gibi yerlerde görünecek, ancak sonunda insanların evlerine ulaşacak” diyor Benjamin Schwarz. “Eve giden bir fiber veya 6G bağlantısı, 8K’nın üzerindeki çözünürlüklere de ulaşmamızı sağlar.”
Biraz daha uzun vadeli olarak 5G’nin, ardından 6G’nin gelişi, sonunda Sanal Gerçekliği hayata geçirebilir.
16K veriyi işleyebilen Daniel2 adlı bir kodeği geliştiren Cinegy CTO’su Weigner, “VR için 16K çok fazla değil” diyor. “Bana pikselleri verin, -ne kadar çok olursa o kadar iyi- uygulamalar peşi sıra gelecektir.”
Jan Weigner, “8K sadece bir sayı” diyor. “12K da öyle. 16K kesin gelecek. Ve daha yüksekleri...”
Cinegy ürünleri hakkında ayrıntılı bilgi için 0216 425 99 66 numaralı telefondan Ateksis’i arayabilirsiniz veya info@cinegy.com.tr adresine yazabilirsiniz.