Son zamanlarda “seslendirme” ve “dublaj” mesleği daha da dikkat çeker bir hal aldı ve bu popülerlik beraberinde de bu mesleği yapmak isteyenler için, mesleğin nasıl icra edilebileceği konusunu gündeme getirmeye başladı. Seslendirme ve dublaj işi çok keyifli olmasının yanı sıra havalı meslekler arasında yer alıyor. Peki, bu mesleği herkes, her isteyen yapabilir mi? Dostlarınız, tanıdıklarınız ses tonunuzun ve hitabınızın güzel olduğunu söylüyor. Bu konuda karar verici onlar mı? Peki nereden ve nasıl başlamalısınız?
Bu ve bunun gibi birçok sorunun cevabına bu yazımızda yer vermeye çalıştık. Yazımızda, seslendirme ve dublaj sanatı ile ilgilenen ve bu alanda meslek sahibi olmak isteyen adaylar için birkaç önerimiz olacak. Ancak öncesinde bu sanatlarla ilgili bazı temel esasları bilmemizde fayda var. Zira seslendirme ve dublaj konusunda hâkim olduğumuz tanımlamalar bizi doğru bir sonuca ulaştırmada önemli basamaklar olacaktır.
Seslendirme; Reklam, tanıtım filmi, çeşitli anonslar, belgesel... Kısacası içeriğinde karakter olmayan bir metne ses vermek işine seslendirme, bu işi icra eden kişilere seslendirme sanatçısı veya seslendirmen denir. Bir diğer ifade ile marka, ürün ve hizmet için hazırlanan bir senaryoya ses vermektir. Seslendirme çalışmalarına örnek verecek olursak, öncelikle sesli ve görsel yayın mecralarındaki reklamlardan bahsedebiliriz. Hava deniz ve karayolu ulaşımında istasyonlarda yapılan anonslar, telefon santralleri, bulut santraller, ivr sistemlerinde müşteri yönetimi ve yönlendirmesi sağlayan anonslar, trafik ışıklarında bekleyen yolcuları karşılayan anonslar, kiosk yönlendirme seslendirmeleri gibi birçok hizmet seslendirilmiştir.
Dublaj; Film, dizi, animasyon filmler, röportaj içeren bazı belgeseller gibi içeriklerde karakteri, oyuncuları ve aktörleri yeniden konuşma işine dublaj, bu mesleği icra eden kişilere dublaj sanatçısı, seslendirme oyuncusu, mikrofon oyuncusu hatta dublajcı şeklinde kullanımlara sık rastlanmaktadır. Dublaj sanatçısının teatral yeteneğinin üst seviyede olması, konuştuğu karakterin vurgu, tonlama ve mimiklerine uygun olarak icra etmesi elzemdir. Aksi halde başarılı bir dublajdan bahsedilmez ve samimi olmaz.
Seslendirme ve dublaj işine başlamak istiyorsanız ve hiçbir tecrübeniz yoksa öncelikle seslendirme kurslarıyla görüşmelisiniz. Ancak bu konuda yeteneğinizin olup olmadığını seslendirme kurslarınızdaki hocalarınız veya seslendirme yönetmenleri tespit edebilir ve sizi kurs bitiminde uygun bir dublaj stüdyosuna veya seslendirme ajansına yönlendirebilir. Unutulmaması gereklidir ki seslendirme ve dublaj kurslarından mezun olan herkes bu işi yapacak diye bir garanti yok sadece yetenekli ve başarılı olanlar bu konuda stüdyoların castlarına ve ses bankalarına dâhil ettiği kişiler arasında yerlerini alırlar.
Seslendirme Yapmak İçin Nasıl Bir Yol İzlemeli?
Ses tonunuz hakkında yakın çevrenizden övgüler almanız bu işi yapacağınız veya yapabileceğiniz anlamına gelmiyor. Seslendirme yönetmeni tarafından tescillenen yeteneğiniz nispetinde bu mesleğe giriş biletini almış olursunuz. Gerisi sebat, gayret ve çalışmaktan ibarettir. Ancak bu alanda tecrübeniz yoksa işe nasıl başlayacağınızı bilmiyorsanız, size önerebileceğimiz öncelikli olarak seslendirme kursları ile görüşmeniz veya ses analizi yaptırmanız olacaktır. Ajansımızda kurs veya eğitim hizmeti bulunmamaktadır.- Seslendirme kursları bu konudaki teknik detaylarda ve nasıl bir yol izlemeniz gerektiği konusunda sizlere yardımcı olacaklardır. Ancak bunun haricinde bireysel olarak da kendi gelişiminizi desteklemeniz çok önemlidir. Bu gelişim süreci için size önerebileceğimiz birkaç yöntem bulunmaktadır.
Yeteneğinizi Geliştirirken;
1. Yüksek sesle okuma alıştırması yapın. Yüksek sesle etkili bir şekilde okuyabilmek ses oyunculuğu için esastır. Daha rahat edebilmek için düzenli olarak yüksek sesle kitaplar, dergiler veya haberler okuyun. Günde minimum 30 dakikanızı sesli okuma pratiği yaparak geçirin. Okurken kelime telaffuzlarınız ve tonlamalarınız üzerine çalışın. Ayrıca, bir meydan okuma (challenge) için okurken sesinizin rengini değiştirmeyi de deneyebilirsiniz. Böylece sesinizde farklı kullanım alanları keşfedebilirsiniz. Bu okumaların bir kısmını, dudak ve dil tembelliğinin önüne geçebilmek için ağzınızda kalem tutarak da yapmayı deneyebilirsiniz.
2. Sesinizi kaydedin. Monolog anlatmayı veya bir senaryodan okuma yapmayı deneyin ve bu esnada sesinizi kaydedin. Sonrasında kayıttaki sesinizi dinleyin ve iyileştirmeler için kişisel notlar alın. Kendi sesiniz sizi şaşırtabilir! Her gün bu çalışmayı yapın, değişiklikleri not alın ve kaydedilmiş sesinize alışın, böylece kendinizi mikrofon karşısında etkili bir şekilde ifade edebilirsiniz.
3. Diyaframınızı kullanın. Sesinizi dinlerken, burun, ağız, göğüs veya diyafram sesi kullanıp kullanmadığınızı fark etmeye çalışın. Burun sesi; hoş olmayan ve sızlanan bir ses, Ağız sesi; çok sessiz, Göğüs sesi; hoş, Diyafram sesi; en güçlü ve en iyi sese sahiptir. Diyafram sesini geliştirmek için derin nefes alıştırması yapın ve midenizin yükselip alçalmasını izleyin. Gülme veya esneme gibi diyaframdan gelen sesleri çıkarın. Nasıl yapılacağını anladığınızda gerisi çalışmalarınızın devamlılığı ile gelişecektir. Bir ses öğretmeni diyaframdan konuşma yeteneğinizi geliştirmede yardımcı olabilir.
4. Vokal alıştırmaları yapın. Bazı egzersizler sesinizi kontrol etmenize ve geliştirmenize yardımcı olabilir. Birçoğu nefes almaya dayanır. Nefes kontrolü için pipet kullanmayı deneyebilirsiniz. Yere uzanıp derin bir şekilde nefes alıp verebilir, nefes verirken “şşş” sesi çıkarırsınız. Hatta basitçe omuzlarınızla sırtınız dik olarak oturmak bile sesinizde büyük bir fark yaratabilir. Ayrıca tekerleme çalışmaları ile dil sürçmeleri ve artikülasyon pratiği de yapabilirsiniz.
Unutmayın! Seslendirme alanı çok rekabetçi bir sektör olduğundan, seslendirme sanatçısı olarak bu ortamda sıyrılıp kendinizi göstermeniz ancak azim, sıkı çalışma ve uzmanlık ile mümkün olacaktır.