Teknoloji öyle hızlı ilerliyor ki hızına yetişmek neredeyse mümkün değil. Yazılım şirketleri adeta bindiği dalı kesiyor, insanların yerini alacak teknolojiler geliştirip insanları işe yaramaz hale getirmek veya oyun dışı bırakmak için canhıraş çalışıyorlar. Martin Ford ‘Robotların Yükselişi’ kitabında bunu detaylarıyla anlattı. Yapay zekâ ve işsiz bir gelecek tehlikesinden bahsetti. Korkarım bu önümüzdeki beş sene içerisinde robotlar birçok sektörde olduğu gibi medya üretimi sektöründe de yerini alıp birçok kişiyi işsiz bırakacak. Makinelere önce konuşma kabiliyeti öğretiliyor. Dolayısıyla seslendirme ve dublaj mesleğini icra edenleri doğrudan etkiliyor. Bu ilk olarak en fazla teşviki mesaimizin olduğu mobil telefonlar ile başladı. Artık siri ile konuşmaya, ona emirler vermeye başladık öyle ki bu teknolojiyi ben dâhil olmak üzere birçoğumuz kullanıyor.

Yazıyı Sese Çevirme Text to Speech (TTS)

Makinelere konuşmayı ilk öğretme adımı text to speech ile başlar. Yazıyı sese dönüştürme. Seslendirmen sıradan elli bin kelimelik bir metin seslendirir. Seslendirilen her kelime, harf, hece ayrıştırılarak kaydedilir. Siz bir metin yazdığınızda ve ‘seslendir’ butonuna tıkladığınızda konuşmacı yazılan yazıyı komut ile birlikte seslendirir. Peki, bu seslendirme diksiyon, vurgu, tonlama kuralları içerisinde mi yapılır? Sonucu dinlediğinizde robot seslendirmesi olduğu oldukça aşikârdır. Ancak konuşma anlaşılıyor mu? Evet. Bir ürün, hizmet veya işletme için hazırlanan reklam veya tanıtım filminde kullanılmayacak kadar kötü sonuç verdiğini söylemeliyiz. Ve bunları kullananlar için itibar kaybı denilebilir. Ancak yazılımcılar bunu en mükemmel seviyede insan sesine yakın gerçeklikte olacak şekilde çalışmalarına devam ediyor. Şimdilik text to speech toplu ulaşımın sağlandığı değişken ve hızlı anonslar için kullanılıyor. Aynı zamanda bu teknoloji ile bir seslendirme sanatçısının sesini ölümsüzleştirebiliyorsunuz. Aynı zamanda yöneticisi olduğum BiberSA Prodüksiyon seslendirme ve dublaj ajansında bu çalışmalarımız ar-ge bölümünde devam ediyor.

Text to Speech (TTS) Marka için Neden İtibar Kaybı?

Text to speech (yazıyı sese çevirme) gerçek seslendirme hizmetine oranla çok daha ucuz dolayısıyla şimdilik küçük ölçekli işletmeler bu hizmeti kullanıyor. Ancak seslendirme duygudan, tonlamadan, vurgudan yoksun olarak basit bir şekilde sunuluyor. Oysaki marka, ürün veya hizmet için tanıtım amaçlı yapılan seslendirmeler kurumsal kimliğini doğrudan etkilediğinden gerçek seslendirme sanatçılarıyla çalışmak şirketin itibarı için daha isabetli bir karar olacaktır. Seslendirilen metnin duygusunu ve ruhunu yansıtmak ancak ve ancak gerçek bir seslendirme sanatçısı ile mümkündür.

Text to speech şimdilik robot sesi düzeyinde samimiyetsiz ancak zamanla kulağın alışacağı geçerlilikte bir seslendirme şekli olsa da aynı zamanda dilimiz için bu büyük bir tehlikedir. Çünkü insan yaradılışı gereği sesleri taklit eder. Velev ki bu kötü bir okuyuş olsa bile. Doğru Türkçe konuşmak, doğru telaffuz, doğru tonlama ve doğru vurguların bir araya gelmesiyle ancak verilmek istenen mesaj kitlelere iletilebilir. Bu dört ana sacayağının birinin eksik olması verilmesi gereken mesajın noksan iletilmesine zemin hazırlayacaktır. Bu da markanız için itibar kaybına sebep olacaktır.

Yaradılış ile gelen insana özgü beş duyunun (görme, konuşma, tatma, dokunma, işitme) teknolojide mükemmel seviyelere henüz ulaşamadığı bir gerçek. Örneğin insan gözünün gördüğü netliği teknoloji şu ana kadar hiçbir kamera ile yakalayamadı. Hiçbir mikrofon insan kulağının duyduğu ses çeşitliliğine sahip değil. Konuşma yine teknoloji ile belirli bir seviyede. Ancak henüz gelişmiş değil ve gelişim devam ediyor. Çok yakın gelecekte bunun mümkün olabileceğini tahmin etmek zor değil. 

Farklı sektörlerdeki teknolojik gelişimler bir taraftan insanlık adına yarar sağlarken diğer taraftan insanların gelecekleriyle ilgili endişe yaratıyor. Bu durumda yapılması gereken teknolojiyi bütçe, kalite geri kazanım ölçüleriyle değerlendirmek. 

Fotoğraflar © Birol Berber - BiberSA Prodüksiyon