İçerik yaratma ve TV yayın endüstrileri uzun zamandır evrimsel bir teknik ve işletme dönüşümleri süreci içerisinde. Bununla birlikte son yıllarda yayıncılar daha fazla içerik talebiyle karşılaşırken, geçmiştekinden çok farklı zorluklar yaşıyorlar:
- İzleyiciler için artan rekabet ve bunun sonucunda geleneksel kazanç akışları üzerindeki baskı
- Üst düzey medya etkinlikleri için hak satın alma maliyetlerindeki yükseliş
- İş akışı verimliliği ve yapım altyapılarını iyileştirme yönündeki baskı
Bu güçlükler yayıncılar tarafında güçlü talepler oluşmasıyla sonuçlandı; denetimli operasyonel maliyetler, daha yüksek üretkenlik, kaynakların daha iyi kullanımı, daha gelişmiş yapım değerleri ve daha yüksek kaliteli içerik (UHD, HFR, HDR, WCG) için yeni teknolojilerin benimsenmesi.
Son yıllarda IT teknolojilerinin gelişmesi sonucu operasyonel iş akışlarındaki ve altyapılardaki ilerlemeler, IP tabanlı görüntü/ses/üstveri akışlarının canlı yapımlarda bile kullanım için benimsenmesiyle sonuçlandı. Bu durumda tesis içi ve tesisler arası operasyonel ortamlarda gecikmesiz, gerçek zamanlı işlemler yönünde bir talep gündeme geldi.
Bugün yayın ve medya yapım endüstrileri uyumlu ürünlerin ve sistemlerin çok sayıda firma arasında karşılıklı çalışma uyumluluğu için SMPTE ST 2110 ve beraberinde AMWA NMOS standartlarına dayanan ürünler ve hizmetler kullanmak için sabırsızlanıyor.
Sony bu açık standartlara ve teknik özelliklere dayalı uçtan uca IP Live çözümleriyle canlı yapımları daha dinamik, esnek ve etkin maliyetli hale getiriyor. IP Live Production System stüdyo tesislerinin, denetim odalarının ve dış yayın operasyonlarının kullanımını iyileştirerek, uzaktan yapımları ve yapım kaynaklarının paylaşımını kolaylaştırıyor.
IP Live evrimindeki bir sonraki yaklaşım değişikliği, sanallaştırma (virtualization) ve planlamanın (orchestration) gelişi.Sanallaştırma sayesinde tesisler, mekânlar, dış yayınlar (OB) arasındaki operasyonlar kaynak paylaşımı, merkezi izleme, aygıt yapılandırma ve denetim yoluyla büyük ölçüde genişletilebiliyor ve bunun sonucunda yapım etkinlikleri artabiliyor.
Canlı yapımda planlama Software Defined Network (SDN) denetimi altında ağın koordinasyonunu ve takibini gerçekleştirmenin yanı sıra, yapım kaynaklarının ve iş akışlarının kullanımını dinamik olarak bir araya topluyor, yapılandırıyor ve programlıyor.
Bu yazının amacı, son kullanıcılara programlı kaynaklar ve hizmetlerin yanı sıra otomatik yapım iş akışları altında dinamik olarak yapılandırılabilen ağlar kurma ve paylaşımlı yapım ortamları yaratma imkânı verip sonuçta isteğe bağlı kaynakların tamamen sanallaştırılmasını sağlayan Sony IP Live Production System çözümü hakkında genel bilgi vermek.
1. Sony Vizyonu: Her yerden yüksek kaliteli canlı yapım
Daha fazla canlı içerik yaratma yönünde devam eden taleple birlikte yayıncılar, yayın merkezlerinin işlem kapasitelerinden yararlanarak uzaktan çok yüksek kaliteli etkinlikler yapmanın zorluğuyla yüzleşiyorlar. Bu iş akışı sayesinde içerik yaratıcılar yapım verimliliklerini yükseltirken maliyetleri mümkün olan en aza indirebiliyorlar, böylece aynı bütçeyle daha fazla etkinlik prodüksiyonu gerçekleştirebiliyorlar. Ayrıca başlangıçta ana yapım merkezi için tasarlanmış olan işlem altyapısını uzaktaki mekânlara ve yapım merkezlerine genişleterek, kaynak paylaşımlı operasyonlarla önemli tasarruflar elde edilebiliyor.
Şekil 1'de, IP Live Production System sayesinde Sony’nin her yerden yüksek kaliteli canlı yapım vizyonunu gösteren dört farklı senaryo var.
Şekil 1. IP Live iş akışı verimliliğini iyileştirmek için çeşitli tiplerde çözümler sağlıyor
1) Kaynak paylaşımıyla tesis içi yapım
IP Live Production System yapım kaynaklarının daha verimli kullanımı için bir tesis içerisindeki stüdyoların, denetim odalarının ve yapım donanımının paylaşılmalarını sağlıyor. Ayrıca ölçeklendirilebiliyor, IP anahtar aygıtının hangi marka olduğundan etkilenmiyor ve uluslararası SMPTE ST 2110, AMWA NMOS, EBU Tech 3371 ve JT-NM TR-1001-1 endüstri standartları ve teknik şartnamelerinin tavsiyelerine uygun.
Denetim odaları ile stüdyoların kombinasyonları, bir uçtan uca tesis yönetim sisteminin denetimi altında dinamik olarak değişebilir. Bu sistem yapım kaynaklarının tüm özeliklerini (sistem formatı, çözünürlük, bir program çizelgesi altında aygıtların ve hizmetlerin görevlere ayrılmaları) değiştirebilir ve tüm ağ elemanlarını denetleyebilir. Ayrıca, tally ve/veya aygıt ismi göstergelerindeki değişiklikler, tesisin uçtan uca planlayıcısı tarafından yönetilen operasyonel etkinliklere göre yayın denetleyicisi kullanılarak gerçekleştiriliyor.
2) Uzaktan yapım
Uzaktan yapımlar için IP Live kullanılması, bu uzak noktadaki yapım personeli sayısının azalmasına yol açıyor ve ana yayın merkezinde kalan personel aynı gün içerisinde daha fazla etkinlik ve program yapımı gerçekleştirebiliyor.
Yeni Sony IP kamera uzatma adaptörü HDCE-TX30 sayesinde CCU olmadan uzaktaki kameraların eksiksiz denetimi, geri dönüş ve interkom sinyalleri, tally bilgileri sağlanabiliyor. Bu SMPTE ST 2110/AMWA NMOS teknik şartnamesine uygun şekilde ve uzaktaki konumda operasyonel hiçbir eksik olmadan yürütülüyor. Ayrıca uzaktaki noktalar ile ana yapım tesisi arasında SMPTE ST 2022-7 (arıza anında kesintisiz yedeğe geçiş) kullanılarak yayın akışlarının tamamen korunmaları garantileniyor.
3) Dağıtık tesisler arası yapım
Kaynak paylaşımlı, daha ayrıntılı tesisler arası yapımlarda tesis yönetim sistemi çok sayıda yapım noktasına yayın merkezinde mevcut kaynaklar ve işlem yetenekleri olarak davranabiliyor. Bu ağ planlaması ve SDN denetim sistemi kullanılarak gerçekleştiriliyor.
4) OB yapım ortamlarında kaynak paylaşımı için birbirine bağlı OB araçları
IP Live ile uzaktan yapımın avantajları, uzak mekândaki OB araçlarına bağlanarak genişletilebiliyor ve merkezdeki OB araçları ile uzaktakiler arasında kaynakların paylaşılması sağlanabiliyor.
Uzak noktalardaki yapım tesisleri ağdaki her kaynağa erişebildiği için, kamera zincirlerinin, ağır çekim sinyallerinin ve anahtarlama kaynaklarının sayısı artıyor. Bu da ağ planlama ve SDN denetim sisteminin kullanılmasıyla yapılıyor.
Yayın denetleyici, tesis yönetim sistemi, ağ planlama ve SDN denetim sistemiyle birlikte kullanılarak tüm IP medya akışları grubu istenen hedefe yönlendirilebiliyor.
2. IP Yayın Dünyası: SMPTE ST 2110 teknik standartları
Son on yılda bazıları patentli, bazıları standartlaştırılmış ama stüdyo operasyonlarında kullanılabilirliği sınırlı bir dizi IP tabanlı çözüm ortaya çıktı. Çoğunlukla geniş alan ağları üzerinde SDI sinyalleri taşımak için SMPTE ST 2022-6 standartları kullanılıyor. SDI sinyalini oluşturan tüm görüntü, ses, üstveri elemanları bir arada taşınıyor.
IP medya akışlarını içerik yaratma ve yayın operasyonlarına uygun hale getirmek için görüntü, ses ve üstveri bileşenlerinin ayrı ayrı akışlar halinde taşınmaları, böylece yapımda bağımsız olarak işlenebilmelerinin sağlanması gerekiyor.
Yıllarca devam eden geliştirme sürecinin ardından SMPTE ST 2110 Professional Media Over Managed IP Networks adıyla belgelenen bir standartlar dizisi oluşturdu ve ilk kez 2017 Kasımında yayınlayarak canlı yapım uygulamaları için IP üzerinden ayrı taşınan temel akışların taşınma, senkronizasyon ve tanımlamalarını belirledi.
SMPTE ST 2110 başka bir önemli teknik gelişmeyi de kullanıyor: Precision Time Protocol (IEEE 1588-2008) kullanılarak asıl bileşenlere eşlik eden zaman damgaları olarak zamanlama bilgilerinin taşınması için standart SMPTE ST 2059.
SMPTE ST 2110 çoğu farklı tanımlanma düzeylerinde birçok yeni başlıkla tamamlanmış ve yayınlanmış olan çok sayıda bölümden oluşuyor.
En yüksek düzeyde resim kalitesi gerektiği stüdyo ortamlarında kullanımı düşünüldüğü için başlangıçtaki çalışmalar sıkıştırılmamış görüntü sinyallerinin taşınması üzerinde odaklanmıştı. Ancak SDI’dan IP’ye geçişin itici gücü, maliyet nedeniyle düşük bit hızlarının gerektiği LAN’dan WAN ağlarına geçişe paralel olarak yeni uzaktan ve dağıtık iş akışları sağlamak. Bu son koşul SMPTE ST 2110 üzerinden sıkıştırılmış görüntü sinyallerinin taşınmasının tanımlanmasına yönlendiriyor. IP paketleme için farklı tiplerde sıkıştırılmış görüntü varlıklarının (video essence) eşleştirilmelerine yönelik kuralları koyan bir veri taşıyıcının (SMPTE ST 2110-22) tanımlanmasıyla yeni bir standart tanımlandı.
Şekil 2 standart SMPTE ST 2110’u oluşturan çeşitli bölümleri açıklıyor.
Şekil 2. IP ağları üzerinde profesyonel medya - SMPTE ST 2110
Kaynak /Sony