Seslendirme sanatçılarının kazançları, birçok defa medyaya konu olan ve ilgilenen kişilerin de arama motorlarında sıkça arattığı bir konudur. Bu yazımızda sanatçıların kazanç konusundan bahsetmeden önce, “seslendirme nedir?” sorusunun cevabını da vermek istiyoruz.
Seslendirme; bir sesin, karakter olarak karşılığı olmadan; radyoda, televizyon yapımında, film yapımında, tiyatroda, internet ortamında kısaca kulağa hitap eden bütün mecralarda kullanılan bir yapım tekniğidir. Bugün hayatımızın birçok anında duyabileceğimiz seslendirme çalışmalarına örnek verecek olursak, öncelikle sesli ve görsel yayın mecralarındaki reklamlardan bahsedebiliriz. Reklamlara konu olan marka, ürün veya hizmet hakkındaki reklam metinlerini okuyarak müşterisine kampanya duyurusu yapan veya yenilikler hakkında bilgi veren sesler, seslendirme yapmaktadır. Bu reklamlarda konuşan kişinin herhangi bir karakter karşılığı bulunmaz, sadece sesleri duyulur. Ya da metrolarda yapılan durak anonsları, müşteri hizmetlerinde kullanılan santral anonslar da sürekli hayatımızda olan seslendirme çalışmalarına güzel birer örnektir.
Seslendirme yapan ses yeteneğinin, metin okumaları esnasında takip etmesi gereken belirli seslendirme teknikleri de mevcuttur. Bunları kısaca özetlersek; öncelikle, sanatçı metin çözümlemesini iyi yapmalıdır. Metnin duygusunu iyi anlamalı, duyguya göre vurgu ve tonlamalarla okuma yapmalıdır. İkinci olarak, diksiyon, seslendirme sanatçıları için dikkat etmeleri gereken bir başka önemli kuraldır. Doğru vurgu ve tonlamalarla duygu aktarımı ne kadar başarılı olsa da, artikülasyon bozukluğu olan bir okuma şekli dinleyiciler için son derece rahatsız edici olacaktır. Diğer bir husus diyafram ve kafa sesi kullanımıdır. Seslendirme sanatçıları, seslendirme yaparken diyaframını ve kafa sesini en iyi şekilde kullanmalıdır. Kafa sesinin, daha kısa cümleli metinlerde, diyaframın ise uzun cümleli metinlerde kullanılması teknik olarak daha uygundur.
Seslendirme mesleğinin bir sanat çalışması olduğu ve iyi bir seslendirme sanatçısı olabilmek için uzun yıllar süren, disiplinli bir çalışmaya ihtiyaç duyulduğu da bilinmelidir. Yazımızın başında da bahsettiğimiz gibi, zahmetli olmasının yanında çok da keyifli bir iş olması, birçok insana bu alanda çalışma hayali kurdurmakta ve dolayısıyla da sanatçıların kazançları merak edilmektedir.
Seslendirme sanatçılarının kazançlarını belirleyen en önemli faktörlerden birisi; “kaşe bedeli” adı verilen bedeldir. Kısaca popülaritesinin bedelidir. Bu bedel, sanatçıların ses vereceği projeler için belirledikleri çalışma ücretleridir ve bu ücretler projenin içeriğine göre değişkenlik gösterebilir. Yani 5 dakikalık bir metin okumasına verilen bütçe ile 1 saatlik bir metin okumasına verilen bütçe aynı olmayacaktır. Bu konuda daha detaylı bilgi almak için seslendirme ajanslarını arayarak projenizle ilgili bilgi verip teklif alabilirsiniz.
Peki “kaşe bedelleri” neye göre farklılık gösterir?
Tüm sanat camiasında olduğu gibi, seslendirme sanatında da ücretlendirmeler birçok değişkene göre belirlenir. Örneğin; eğer bir reklam metni okunacaksa; metnin uzunluğu, reklamın yayınlanacağı mecralar, sanatçının işindeki tecrübesi ve popülerliği gibi birçok etken vardır. Dolayısıyla bu meslekte, belirlenen ücretlendirmeler, projelere göre değişkenlik gösterir. Ancak reklam filmi, sinema filmi, dizi film gibi birçok yapım, bütçesi itibariyle değerlendirildiğinden, seslendirme ve dublaj bedellerinin minimum ve maksimum oranları bellidir. Filmin yapım bedelinin üzerinde bir seslendirme veya dublaj bedeli çıkarmak gerçekçi değildir. O sebeple medyada kulaktan kulağa dolaşan milyon liralık uçuk seslendirme bedelleri gerçeği yansıtmamaktadır. Piyasa oranlarının üzerinde bir bedel alan sanatçılar olmuştur belki ancak bunlar halk tarafından tanınarak, ün yapmış ve alanında çok başarılı olan isimlerdir. Yine de milyonlardan bahsedemeyiz. Örneğin meşhur bir sese ait bir ses için ödenen paranın büyük kısmı o meşhur sesin marka değeri için ödenmektedir ve tamamen şahıs odaklı bir alışveriştir. Seslendirme piyasasındaki dengeyi değiştirmemektedir. O sebeple çıkan haberlere aldanmadan önce piyasa araştırması yapmanızı tavsiye ederiz.
Son olarak seslendirme kaşe bedelleriyle ilgili önemli bir konuyu daha sizlerle paylaşmak isteriz. Seslendirme sanatçısının sinema filmi ve dizi film dışında reklam seslendirmelerinde yayınlama süresi limit hakkı vardır. Yani; seslendirme sanatçısı ses verdiği reklam için 1 yıl yayınlanmasına müsaade ediyorum diyebilir. Bu süreden sonra firma yayına devam etmek isterse seslendirme sanatçısına bir kaşe bedeli daha ödeme yapması gerekir. Bu anlaşmalar seslendirme ajansı ile firma arasında yapılır.
Umarız seslendirme sanatçılarının kazançlarına yönelik oluşan sorulara yeterli cevabı verebilmişizdir. Daha detaylı bilgi için BiberSA Prodüksiyon seslendirme dublaj ajansı ile iletişim kurabilirsiniz. Seslendirme ve dublaj konusunda 20 yıllık tecrübeye sahip olan BiberSA Prodüksiyon, firmaların bu anlamda en iyi yardımcısı olma yolunda ilerlemektedir.
Fotoğraflar © Birol Berber - BiberSA Prodüksiyon