“Minimalizm” de denen sadelik, öze ulaşmayı engelleyen her türlü fazlalıktan kurtulmayı ve bu nedenle sanat ve tasarım alanlarında indirgemeci tutumu ifade etmektedir. Sadelik yaklaşımı, tüm sanat dallarında görüldüğü gibi, televizyonda görsel tasarımda da sıklıkla uygulanmaktadır (İlbars, 2019: 59). Minimalizm, resim, film veya tasarım gibi diğer sanat alanlarında da kullanılmaktadır. Fransız Yves Klein, monokrom resimleriyle dünyaca ünlü olmuş, pop art sanatçısı Andy Warhol ilk filmlerinde aşırı minimalizm uygulamış ve Braun’un efsanevi minimalist ürün tasarımı dünya çapında ilgi görmüştür (Praetorius, 2020). Sadelik, alıcılar tarafından da ilgi görmüş, onaylanmış ve bütün alanlara uyarlanmıştır.

Modern televizyon dünyasında, görsel tasarımda “sadelik” geçerlilik kazanmakta ve rağbet görmektedir. Modern çağın yüksek temposu ve karmaşık biçemi içinde yorulan ve dinginlik arayan insanlar artık sadeliğe yönelmektedir. Bu yaklaşım televizyon tasarımlarında da yer bulmaktadır (Arndt, 2018: 206). Modern çağda çoğunlukla dinlenmek ve eğlenmek için izlenen televizyon, artık karmaşık ve kafa yoran görsel tasarımlardan kaçınmaktadır. Stüdyo tasarımlarından fragmanlara, dizi dekorlarından haber stüdyolarına kadar en yalın tasarımlar kullanılmaktadır (Büsching, 2016: 112). Bazı yapımlar halen çok karmaşık ve kafa yoran tasarımlar tercih etse de, genel yaklaşım tasarımda sadelikten yanadır.  

Bir yanlış anlaşılma olarak sadelik kolay anlaşılabilen olarak tanımlansa da, benzerlerine oranla daha az karmaşık ve göze hoş gelen olarak anlaşılması daha uygundur. Nitekim modern televizyon yapımları da bu tanımı temel alarak tasarımlar yapmaktadır (Duarte, 2013: 133). Pek çok çalışmada karmaşıklığın ve sadeliğin semiyotik değeri ve sonuçları araştırılmış, insan doğası açısından sadeliğin daha verimli sonuçlar ortaya çıkardığı belirlenmiştir. Bu nedenle başarılı çalışmalar yapmak isteyenler, giysi tasarımından mobilya tasarımına, teknoloji tasarımından televizyon tasarımına hemen her alanda sadelik teması üzerinde üretim yapmışlardır (Rousi ve Silvennoinen, 2018: 89). Dünya anlamsız bir karmaşa içindeyken, sadeliği seçenler doyuma ulaşmaktadır.

Tasarımı algılamak psikolojiyle ilgilidir ve görsel tasarımı düzenlemek için psikolojiyi de semiyolojiyi de bilmek gerekmektedir (Barton ve Barton, 1987: 11). İnsan, karmaşık iletileri algılamakta zorlanmakta, bu da öğrenme sürecini geciktirmektedir.  Algılama ve öğrenme süreçlerinde sadelik her zaman işe yaramaktadır (Rakoczi vd., 2013: 8). Bir tasarım süreci, çok yönlü ve çok fazla düşünmeyi gerektirmektedir. Sade bir tasarım ise daha çok düşünmeyi gerektirmektedir. Tasarım, tasarımcının kendi kendine pek çok soru sorup yanıt verdiği bir süreçtir. Sade bir tasarım ise daha çok soru sorup daha çok yanıt verdiği bir süreçtir (Heimann, ve Schütz, 2016: 250). Bu bağlamda, televizyon için sade bir tasarım yapmak, sıradan bir tasarım yapmaktan daha güçtür.

Televizyonun, sınıf farkı tanımadan herkese seslenmesi görsel tasarımı kolaylaştırmaktadır, ancak yapımın niteliğini de doğal olarak etkilemektedir (Diefenbach, 2018: 232). Köylerden kentlere, işçilerden patronlara kadar çok geniş bir kitlenin izlediği televizyon, herkesin ilgi duyup beğenebileceği genel tasarımlar yapmakta, bazen herkes hedefi nedeniyle fazla karmaşık tasarımlara girişmektedir (Probst, 2013: 41). Televizyon görsel tasarımcıları, izleyici kitlenin özeliklerinin yanı sıra, konjonktür ve değişen koşulları dikkate almayı da unutmamaktadır. Dünyada değişen yaklaşımlarla birlikte izleyici davranışları ve algısı da değişmektedir. Bu değişim de görsel tasarımı etkilemektedir (Schreiber ve Siege, 2016: 413). Modern çağda çok iletili, karmaşık bir dünyada yaşayan insanlar, günlük yaşamlarında gördükleri karmaşayı, dinlenmek ve eğlenmek için izledikleri televizyonda görmek istememektedir (Zubayr ve Gerhard, 2018: 117). Günlük yaşamın ritminden ve karmaşasından bunalan insanlar televizyonda yalın tasarımlar görmek istemektedir.

Sadelik, günlük yaşamda olduğu gibi medyada da beğeni kazanmakta ve alıcı bulmaktadır. Televizyon karşısında sarhoş olarak sıkıntılarını unutma beklentisi yaygın olmakla birlikte, kalabalığın bunalımından uzaklaşarak dinginlik arayan izleyiciler de bulunmaktadır (Wackert, 2014: 58). Minimalistler, herhangi bir illüzyonist, çağrışımsal etki olmaksızın kendisiyle mutlak form özdeşliği ile ilgilenmiştir. Aksesuarlar, soyutlamayı ampirik uzayda somut sanata dönüştürmüş; geometrik temel formlar ve cesur malzemeler kasıtlı olarak eski resmin çalışma biçimine dayanmaktadır. Nesne sanatı yüzey ve hacimden oluşmakta, işler birer nesne olarak sergilenmekte ve maddeselliklerini göstermektedir (Ahrens, 2017: 12). Sadelik teknikleri ve ilkeleri televizyonda görsel tasarıma uyarlandığında, modern yaşamın beklentilerini karşılayan yapımlar ortaya çıkmaktadır.

Kaynaklar

• Ahrens, W. (2017). Workshop Künstlerische Fotografie VIII Die Postmoderne in Bildern. http://www.zeitraumzeit.de/wp-content/uploads/2017/12/Die-Moderne-Minimal-Art-Kopie.pdf, 30.05.2021.
• Arndt, H. K. (2018). iMac von 1998: Das Prinzip Ästhetische Obsoleszenz in der Informations- und Kommunikationstechnik. Workshops der INFORMATIK 2018, Ed. Christian Czarnecki, Bonn: Gesellschaft für Informatik, s. 197-207.
• Barton, B. F. ve Barton, M. S. (1987). Simplicity in Visual Representation: A Semiotic Approach. Journal of Business and Technical Communication, 1 (1): 9-26.
• Büsching, U. (2016). BLIKK-Medien: Kinder und Jugendliche im Umgang mit elektronischen Medien. Köln: Institut für Medizinökonomie und Medizinische Versorgungsforschung.
• Diefenbach, C. (2018). Social TV: Die Eignung von Fernsehen als soziales Medium. Berlin: Lit Verlag.
• Duarte, C. A. M. (2013). Measuring Design Simplicity. Advances in Industrial Design Engineering, Ed. Denis A. Coelho, Rijeka: Intech.
• Heimann, M.ve Schütz, M. (2016). Wie Design wirkt – Psychologische Prinzipien erfolgreicher Gestaltung. Bonn: Rheinwerk Verlag GmbH.
• İlbars, E. (2019). Hareketli Grafik Tasarımda Minimalizm. Yüksek Lisans Çalışması, Görsel İletişim Tasarımı, Işık Üniversitesi, https://acikerisim.isikun.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/11729/1554/Elif_Ilbars-2.pdf?sequence=4&isAllowed=y, 30.05.2021.
• Praetorius, R. (2020). Minimalismus in der Kunst. Hörspiel und Feature, https://www.deutschlandfunkkultur.de/die-kraft-der-reduktion-minimalismus-in-der-kunst.3691.de.html?dram:article_id=482302.  
• Probst, S. (2013). Senioren und Kommunikationsmedien Eine Analyse von Kommunikationsmitteln zur Gewinnung der Zielgruppe 50+. Mittwedia: Hochschule Mittweida, University of Applied Sciences, Fakultät Medien.
• Rakoczi, G. ve Bochud, Y, E. ve Garbely, M. ve Hediger, A. ve Pohl, M. (2013). Sieht gut aus. Visuelle Gestaltung auf wahrnehmungspsychologischen. Ed. Ebner, Martin, Schön, Sandra, Lehrbuch für Lernen und Lehren mit Technologien, https://core.ac.uk/download/pdf/33981093.pdf, 29.05.2021.
• Rousi, R. ve Silvennoinen, J. (2018). Simplicity and the Art of Something more: A Cognitive-Semiotic Approach to Simplicity and Complexity in Human-Technology Interaction and Design Experience. Human Technology, 14 (1): 67-95.
• Schreiber, J. R. ve Siege, H. (2016). Orientierungsrahmen für den Lernbereich Globale Entwicklung. Bonn: Engagement Global.
• Wackert, C. Z. (2014). Interaktives Fernsehen Zwischen Trend und Missverständnis. Yükseklisans Tezi, Hochschule Mittweida, University of Applied Sciences Faculty Media, https://monami.hs-mittweida.de/frontdoor/deliver/index/docId/4881/file/BachelorArbeit_Final_.pdf, 30.05.2021. 
• Zubayr, C. ve Gerhard, H. (2018). Tendenzen im Zuschauerverhalten. Media Perspektiven, 3: 102-117.