Çocukların okula güvenle yürüyerek gittiği, sokak oyunlarının hava kararıncaya kadar sürdüğü, düğünlerin, bayramların kocaman kitleler halinde yapıldığı, mahalle halkının kamyona doluşup darbuka eşliğinde pikniğe gittiği, çatkapı komşu ziyaretlerinin gelenek olarak yaşandığı, ailenin toplumun temel taşı olduğu yıllar geride kalırken,  modern çağda tüm sosyal gereksinimler sosyal medya ile giderilmeye çalışılmaktadır (Güleç, 2018: 118). 1990’ların başlarında bilgisayar tabanlı ağların dünyaya yayılmasıyla gelişen sosyal medya, insanların bireysel ihtiyaçlarını gidermenin yanında, onların sosyal ihtiyaçlarını da giderdiği izlenimi veren cazibelerle insanların yaşamına girmiştir (Yeung, 2018). Bireylerarası ilişkilerin zayıfladığı modern çağda insanlar, sosyal medyadan izledikleri insan yaşamlarıyla sosyal yaşama katıldıklarını düşünmektedir (Zachos vd., 2018: 9). Modern çağın koşullarıyla yaşamları büyük ölçüde edilgenleşen insanlar, sosyal medya ile sosyalleştiklerini sanmaktadır.

Küresel strateji gereği dünyanın her yerinde hızla yayılan sosyal medyanın, insanları oyalayarak, düşünmelerini engelleyerek onları yönetme ve yönlendirme amacıyla geliştirildiği düşüncesi giderek yaygınlık kazanmaktadır (Chukwuere ve Chukwuere, 2017: 9937). Askeri amaçlarla geliştirilen internet ve sosyal haberleşmeyi sağlayan elektronik posta, zamanla biçim değiştirip daha çok çekici ve eğlenceli hale getirilerek tüm dünyaya yayılmıştır (Qi vd., 2018: 99). Geleneksel yaşam tarzı yeni medya ile birlikte yerini, bilgisayar temeline dayalı modern yaşama bırakmıştır.

Sanayi Devrimi ile birlikte başlayan kırsal alanlardan kentsel alanlara göç, sayısal teknolojiyle birlikte küçük kentlerden büyük kentlere, geri kalmış ülkelerden gelişmiş ülkelere göçe dönüşmüştür. Yaşamın temeline oturan bilişim teknolojileri ve yeni medya, tüm sektörlerden günlük yaşama kadar tüm evreni egemenlik altına almıştır (Fang, 2018: 110). Sosyal medya adı verilen araçlar, bireysel yaşamdan sosyal yaşama geniş bir alanı etki altına almış, insanların günlük tüketimlerinden yaşam biçemlerine kadar yaşamın her anını biçimlendirmeye başlamıştır (Akram, 2018: 353). İnsanlar ne giyineceklerinden nereye gideceklerine kadar sosyal medya ile karar vermektedir. 

Çocukların, geleneksel eğitimle topluma kazandırılması, toplumsal yapıda yerlerinin ve sorumluluklarının öğretilmesi de sosyal medya ile birlikte değişmiş; çocuklar, sosyal medyadan aldıkları verilerle kendilerine modern bir yer edinme çabasına girişmişlerdir (Lamb, 2019: 51). Çocuklar, doğdukları andan başlayarak sosyal medya ile tanışmakta, yaşamın gerekliliklerini, toplumsal rolleri, karakter modellerini sosyal medyadan öğrenmektedir. Pek çok çocuk, sosyal medya nedeniyle, hiç arkadaşı olmadan, arkadaşla oyun oynamadan büyümektedir. 

Sosyal medya artık insanların tüm zamanlarını meşgul etmektedir. Geleneksel yaşamda çalışarak, üreterek, tarlada, fabrikalarda, okullarda, atölyelerde geçen zaman modern çağda sosyal medya başında geçmektedir (Science and Technology Committee, 2019: 78). Modern çağın ağır koşulları nedeniyle yorulan ve bunalan insanlar, rahatlamak ve eğlenmek için kendilerini sosyal medyanın çekici ve eğlenceli ağlarına bırakmaktadır. Bu bağlamda insanların temel sosyal etkinliklerini, edilgen sosyal medya cazibeleri oluşturmaktadır (Stern vd., 2016: 727). Geleneksel dönemlerde tarlalarda, bahçelerde, köy meydanlarında, akşamları evlerde, düğünlerde, cenazelerde bir araya gelip yaşamı paylaşan, toplumsal iletişim ihtiyaçlarını karşılayan insanlar, modern çağda birbirlerinden uzaklaşmış, sosyal medya ortamında asosyal varlıklara dönüşmüştür.

Modern çağın başlangıcındaki konserler, tiyatro, müzikal gösterileri, sinema filmleri, festivaller, panayırlar hızla geçmişe terkedilmiş, yerine sosyal medyanın interaktif olanakları yerleşmiştir (Dollarhide, 2019). Modern çağın karmaşık yaşam biçemi içinde insanlar, sosyal medya aracılığı ile haberleşmekte, dünya gündemini izlemekte, gruplar oluşturmakta, eğlenceli ortamlara girmektedirler. Yaşamlarındaki geleneksel etkinlikleri geride bırakan insanlar sosyal medya ortamında girdikleri ortamlarda kendilerini sosyal hissetmekte, ancak tüm zamanlarını yeni medya karşısında geçirmektedirler (Menelaou, 2017: 150). Bu durumda insanlar, sosyal medya karşısında asosyal duruma düşmektedir.

Kaynaklar

• Akram, W. (2018). A Study on Positive and Negative Effects of Social Media on Society. International Journal of Computer Sciences and Engineering, 5 (10): 347-354.
• Chukwuere, J. ve Chukwuere, P. C. (2017). The Impact of Social Media on Social Lifestyle: A Case Study of University Female Students. Gender & Behaviour 2017 ISSN: 1596-9231Copyright  2017 Ife centre for Psychological Studies/Services, Ile-Ife, Nigeria, s. 9928-9940.
• Dollarhide, M. (2019). Social Media Definition. https://www.investopedia.com/terms/s/social-media.asp, 22.04.2019.
• Fang, B. (2018). Cyberspace Sovereignty: Reflections on building a community of Common Future in Cyberspace. Singapore: Springer.
• Güleç, V. (2018). Aile İlişkilerinin Sosyal Medyayla Birlikte Çöküşü. e-Journal of New Media / Yeni Medya Elektronik Dergi, 2 (2): 105-120.
• Lamb, N. (2019). Impact
• of Social Media and Screen-Use on Young People’s
• Health. Fourteenth Report of Session 2017–19, House of Commons Science and Technology Committee, https://publications.parliament.uk/pa/cm201719/cmselect/cmsctech/822/822.pdf, 25.04.2019.
• Menelaou, N. (2017). New Media, Time Management and Addiction. Journal of Media Critiques, 3 (11): 145-151.
• Qi, J. ve Monodab, E. ve Fangcde, B. ve Dengab, S. (2018). Theories of Social Media: Philosophical Foundations. Engineering, 4 (1): 94-102.
• Science and Technology Committee (2019). Impact of Social Media and Screen-Use on Young People’s Health. HC 822 Published on 31 January 2019 by authority of the House of Commons.
• Stern, M. J. ve Bilgen, I. ve McClain, C. ve Hunscher, B. (2016). Effective Sampling From Social Media Sites and Search Engines for Web Surveys: Demographic and Data Quality Differences in Surveys of Google and Facebook Users. Social Science Computer Review, 35 (6): 713-732.
• Yeung, D. (2018). Social Media as a Catalyst for Policy Action and Social Change for Health and Well-Being: Viewpoint. Journal of Medical Internet Research, 20 (3): e94.
• Zachos, G. ve Paraskevopoulou-Kollia E. A. ve Anagnostopoulos, I. (2018). Social Media Use in Higher Education: A Review. Education Sciences, 8 (194): 1-13.