Türksat Teleport ve TV Yayın Direktörü Hüsamettin Demirel ile 8K ve yeni teknolojiler üzerine bir söyleşi gerçekleştirdik.

Hüsamettin Demirel

• Türksat’ın yayıncılık alanındaki faaliyetleri neler?

TV ve radyo yayıncılarına uplink hizmeti vermekteyiz. Yayıncılara coğrafi yedek hizmeti vermekteyiz. Canlı yayın araçlarımızla canlı yayınlar gerçekleştirmekteyiz. Yeni yayıncılık teknolojilerine her zaman öncülük etmekteyiz.

• Yayıncılığın geleceği ile ilgili öngörüleriniz neler? 

Yayıncılıkta yayın kaliteleri sürekli bir gelişim içinde olmaktadır. Geçmişte 720x576 çözünürlüğe sahip SD (Standart Çözünürlüklü) yayınlar yaygınken günümüzde 1920x1080 çözünürlüğe sahip Full HD yayınların yaygınlaştığı görülmektedir. Önümüzdeki süreçte de Ultra HD yayınların yaygınlaşmaya başlayacağı ön görülmektedir. Yayıncılık ile ilgili bir diğer hususta izleyicilerin izleme mecrası veya izleme tekniğidir. İzleyici alışkanlıkları değişmeye başlamıştır. İzleyiciler artık sadece lineer yayın izlemiyor, mobil telefonlardan, web üzerinden de yayın izleyebiliyor. Yayıncılıkta OTT yayınların izleyici tarafından tercih edilmeye başlandığı görülmektedir. İzleyici sevdiği ya da hoşlandığı yayınları yayınlandığı saatte izleyemiyorsa daha sonra boş vaktinde izleyebilme seçeneği istiyor.

• Yayınlarınızda sürpriz projeleriniz olacak mı?

 Uplinkini gerçekleştirdiğimiz yayınlarda HBB (Hybrid Broadcast Broadband) teknolojisini önemsiyoruz. HBB’yi destekleyen ve internete bağlı olan Smart TV’ler ya da uydu alıcılarında yayına eklenen HBB datası görülebilmektedir. HBB teknolojisinde izleyicilere programlar hakkında bilgiler (video, foto, metin) sunulabilmektedir. Dijital reklamların da artık yayıncılıkta başlayacağı  göz önüne alındığında, HBB teknolojisinde uzun vadede belli programlarda dijital reklam alınabileceği öngörülmektedir. Ayrıca HBB analitik verisi yayıncılar tarafından incelenerek hangi programlarının daha rağbet gördüğü, izleyici yoğunluğunun hangi saatlerde olduğu tıklama sayılarından anlaşılabilmektedir. HBB analitik verisiyle yayıncılar kendi TV’lerine ait izleyici prime time’larını görebilmektedir.  

• Türksat’ın gelecek dönemdeki plan, proje ve hedefleri neler?

Türksat uydu alanında bölgesinde lider, dünyada ise önde gelen uydu operatörlerinden biri olmayı hedeflemektedir. Kablo TV hizmetlerimizde abone sayımızı, sunduğumuz servis ve hizmet çeşitliğimizi artırmayı ve kablo altyapımızı genişletmeyi hedeflemekteyiz. Türksat, bilişim hizmetlerinde de E-devlet’te kullanıcı sayısının ve sunulan hizmetlerin artırılması, kamu ve özel kurumlara sunduğumuz bilişim hizmetleri çeşitliliğinin ve bilişim çözümleri sayısının arttırılmasını hedeflemektedir.

• 8K ile ilgili çalışmalarınız nedir?

Ultra HD 8K teknolojisini uzun süreden beri takip etmekteydik. 2018 yılının Ekim ayında İstanbul’un tarihi ve doğal güzelliklerini Ultra HD 8K kamerayla kaydederek dünyada henüz çok yeni olan bu teknolojide yerli içerik oluşturduk. Oluşturduğumuz içerik dosyasını Piko TV’nin bizim için ürettiği yerli 8K kodlayıcı ile kodladık. Kodladığımız 8K görüntüleri de Kasım 2018’de en üst modülasyon teknikleri ile Türksat uydularına ilettik. Türksat uydularımıza çıktığımız Ultra HD 8K test yayını dünyada ilkler arasında yer almış ve çok ses getirmiştir. Uydu ve yayıncılık alanında yayın yapan çok sayıda dergi ve  internet sitelerinde çıktığımız 8K yayın ile ilgili övgü dolu bilgilere yer verilmiştir. Hali hazırda dünyadaki en yüksek veri oranına sahip Ultra HD 8K yayın Türksat 8K’dır.  

• 8K teknolojisi nedir? Sizce hayatımıza neler katacak? 

Ultra HD 8K teknolojisi 7680x4320 çözünürlüklü, HD’nin 16 katı Ultra HD 4K’nın ise 4 katı çözünürlüğe sahip bir yayın teknolojisidir. Evlerde kullanılan TV’lerin ekran çapları her geçen sene yükselmektedir. Çocukluk yıllarımızda evlerimizde 37 ekran (14,5 inch) ve 55 ekran (21,5 inch) TV’ler çoğunlukta iken birkaç yıl önce 40, 42 inch (102, 106 ekran) TV’lerin satış noktalarında yoğun satıldığı, günümüzde ise 49, 50, 55, 65 inch (124,5, 127, 140 ve 165 ekran) TV’lerin satış noktalarında daha yoğun satıldığı görülmektedir. Ekran çapları büyüdükçe düşük çözünürlüklü yayınlar büyük ekranlarda dağılarak izlenebilmektedir. Ultra HD 4K ve Ultra HD 8K teknolojilerinde görüntüler büyük ekranlarda bile dağılmamaktadır, ayrıca çözünürlük çok yüksek olduğundan görüntüde bütün detaylar net bir şekilde görülebilmektedir. Ultra HD 4K ve Ultra HD 8K teknolojilerinde özellikle belgesel, doğal güzellikler, spor aktiviteleri , futbol müsabakaları gibi yayınlarda hareket ve detaylar çok daha net bir şekilde görülebilmekte ve izleyiciye keyif vermektedir.

• Sizce 8K’nın Türkiye yayıncılık ekosistemine katkıları ne olacak? 

Türksat olarak yeni yayıncılık teknolojilerine öncülük etme vizyonumuz çerçevesinde 2014 yılında da Ultra HD 4K teknolojisinde öncülük yaptık. Yeni teknolojilere ne kadar erken girilebilirse o teknolojiyle ilgili yerli ürün üretme imkanı o kadar fazla olur. Ultra HD 4K teknolojisinde o yıllarda Piko TV yerli Ultra HD 4K Encoder, Devtek Bilişim yerli Ultra HD 4K playout üretti ve yerli TV üreticilerimiz de Ultra HD 4K TV üretti. Bugün ülkemizdeki Ultra HD 4K yayın yapan kuruluşlarda yerli Ultra HD 4K Encoder ve yerli Ultra HD 4K playout kullanılmaktadır. Hatta yurtdışına satış ve ihracat da gerçekleştirilmiştir. Dolayısıyla Ultra HD 8K teknolojisine erken girmek, o teknolojinin çeşitli katmanlarında yerli ürün üretebilmeyi ve o teknolojide prodüksiyon hizmeti verebilmeyi sağlamaktadır.

• Piko TV 8K encoder cihaz ile yaptığınız yayının kalitesi hakkında neler söyleyebilirsiniz? 

Piko TV 8K Encoder ile kodladığımız görüntüleri 8K TV’de izledik. Kodlama kalitesi ve renkler gayet iyi. 8K TV,  Piko TV 8K Encoder kodlama standartlarına uyumlu bir şekilde kodlanan görüntüleri okuyabilmektedir.

• Piko TV ürünlerini kullanım alanlarınız, size sağladığı fayda ve kolaylıklar neler? 

Piko TV ürünlerini farklı amaçlarla kullanmaktayız. Kıbrıs Teleport’umuzda 2016’dan beri baseband gelen sinyallerin kodlanması amacıyla kullanmaktayız. 3 adet 4’lü Encoder 7x24 sorunsuz çalışmaya devam etmektedir. Almanya’da yerleşik olan Piko TV SRT özellikli Encoder kullanan Kanal Avrupa TV sinyalini Gölbaşı headend’imizde almak için Piko TV SRT decoder kullanmaktayız. Ayrıca Gölbaşı headend’imizdeki Piko TV ürünlerini transcoding amaçlı ve mediagateway olarak da kullanmaktayız. Piko TV ürünleri kullanıcı dostu arayüze sahip, stabil çalışan , Linux işletim sistemi ile çalıştığından Windows tabanlı ürünlere göre daha güvenli olan ve bir şase içinde aynı anda decoding, transcoding, encoding gibi farklı amaçlarla kullanılabilen ürünlerdir.

• Ufuktaki yeni projeleriniz için Piko TV ürünlerini tercih eder misiniz? 

Gelecekteki ihtiyaçlarımız ve yeni projelerimiz için Piko ürünlerini tercih ederiz.

• Piko TV ürünlerini tercih etme sebebiniz nedir? 

Yerli yazılıma sahip olması, cihazlarda  standart dışı ilave özellik istendiğinde Piko TV tarafından gerçekleştirilebilmesi,  yurtdışına döviz çıkışının azaltılarak yurtdışı menşeli ürünlere göre daha uygun maliyetle Piko TV ürünlerinin temin edilebilmesi,  Piko TV ile encoder-decoder geliştirme protokolümüzün olması, yerli ürünlerin tercih edilmesiyle  yerli üretimin ve istihdamın desteklenmesi.

• Piko TV firmasının müşteri ilişkileri ve sağladığı destekler hakkında neler düşünüyorsunuz? 

Piko TV’de zamanla gelişen müşteri ilişkileri memnuniyet vericidir. Talep edilen ilave özellik ve teknik destek konularında geri dönüşler ve destekler gayet iyidir.