Epidemi veya pandemi de denilen salgın hastalıklar, dönem dönem tarih boyunca görülmüş ve milyonlarca insanın ölümüne sebep olmuştur. Özellikle Ortaçağ Avrupası’nda görülen salgınlar Avrupa’da aylarca konuşulsa da, küresel iletişim araçları olmadığı için tüm dünyada konuşulmamıştır (Vögele vd., 2016). Ancak modern çağın geliştirdiği yüksek teknolojinin iletişim araçları, bilginin ve haberin tüm küreye yayılmasını sağlamıştır.

Sars, Mers gibi viral hastalıkların kardeşi olan Corona, son aylarda tüm dünyanın ortak gündemi olmuştur. Dünyadaki tüm ülkelerde ciddi sayıda ölümlere ve kaygıya yol açan hastalık, günlük konuşmalardan resmî kararlara kadar tüm gündemi kuşatmıştır. Küresel gündeme neden olan Corona, birkaç ay boyunca medyanın da temel konusu olmuş, bazı durumlarda insanları bunaltacak kadar çok, medyada yer almıştır. (http://theconversation.com, 2020). Medyadan başka referansları ve bilgi kaynakları olmayan insanlar, medyadan her gün sürekli Corona virüsü ile ilgili haberler ve görüşler alarak bir anlamda ambale olmuşladır. 

Modern çağın temel iletişim araçları ve bilgi kaynakları olan medya, Corona virüs konusunda da sürekli yayınlarla gündem oluşturmuş, bazen yanlış bilgiler de aktararak konuyu sürekli canlı tutmuştur (Whor Assessment, 2020). Konuyu küresel bir gündeme dönüştüren medya, sağlıklarından endişe eden milyarlarca insan tarafından izlenmiştir.   

Türkiye’de rastsal olarak seçilen ve sosyal medya aracılığıyla 684 kişi ile yapılan görüşmelerle ortaya çıkan sonuçlar, olağanüstü hal veya karantina durumlarında insanların medyayı izleme alışkanlıklarını göstermektedir. İstanbul, Adana, Diyarbakır, Hatay, İzmir, Van, Kars, Antalya, Muğla, Mersin, Ankara, Samsun ve Ordu’da yaşayan 21-57 yaş arası kişilerle yapılan görüşmelerde, salgın günlerinde medyayı izleme oranlarının arttığı belirlenmiştir. Medya içinde de, televizyonun daha çok ilgi gördüğü, özellikle salgınla ilgili bilgilerin televizyon aracılığıyla öğrenildiği görülmüştür.

Kendisiyle sosyal medya aracılığıyla görüşülen 684 kişiden çoğunluğu (637 kişi) salgın günlerinde sık sık medyayı izlediğini, bir yandan televizyon izlerken bir yandan da sosyal medya aracılığıyla yakınlarından haber aldıklarını bildirmiştir. Televizyonda en çok haber bülteni ve haber programlarını izlediğini söyleyen 592 kişiye karşılık, 45 kişi diğer programları izlediğini belirtmiştir. Ancak kendisiyle görüşülen kişilerin hemen hepsi, televizyonda önce haberleri, ardından reality şov, dizi gibi yapımları izlediğini söylerken, 217 kişi de ayrıca ücretli kanallardaki film ve dizileri izlediğini belirtmiştir.

Salgın veya afet gibi durumlarda insanların gerilim yaşadığı, kaygılandığı, bazı durumlarda ağır psikiyatrik vakalar yaşadığı bilinmektedir (Fock vd., 2000: 895). Bu nedenle Corona günlerinde de Türkiye’de insanlar sürekli evde kalma zorunluluğu nedeniyle sıkılmış, bunalmışlardır. Gündemden haberdar olmak isteyen insanlar sürekli televizyon ve sosyal medya aracılığıyla salgınla ilgili bilgileri alırken, gerilimleri daha da artmıştır (Hofbauer, 2017:109). Bu nedenle ilerleyen süreçte medyada, haberlerden çok absürd filmlere ve komik videolara yönelmişlerdir.

Kaynaklar

• Fock, R. ve Koch, U. ve Niedrig, M. ve Finke, E. J. (2000). Schutz vor lebensbedrohenden importierten Infektionskrankheiten Strukturelle Erfordernisse bei der Behandlung von Patienten und anti-epidemische Maßnahmen. Bundesgesundheitsblatt - Gesundheitsforschung – Gesundheitsschutz, 43 (11): 891-899.
• Hofbauer, C. (2017). Kinder mit Fluchterfahrung in der Kita: Leitfaden für die pädagogische Praxis. Wien: Herder.
• http://theconversation.com (2020). How Social Media is Changing Research and Reactions to Coronavirus Outbreak. http://theconversation.com/how-social-media-is-changing-research-and-reactions-to-coronavirus-outbreak-130748, 01.04.2020.
• Vögele, J. ve Knöll, S. ve Noack, T. (2016). Epidemien und Pandemien in historischer Perspektive: Epidemics and Pandemics in Historical Perspective. (eds) Epidemien und Pandemien in historischer, Forschungsstand zur Sozialgeschichte der Medizin