Rusya’da, Mavi Balina adlı bilgisayar oyunu oynayan kız çocuğunun, oyunun kuralları gereği 15. kattan kendini aşağı atarak intihar etmesi tüm dünyada haber konusu olmuş, medyanın ve simülakrların modern çağın tehlikeli araçları olup olmadığı konusu bir kez daha tartışılmaya başlamıştır (Bayraktaroğlu, 2017). Bir başka haberde, Sven K. adında, 32 yaşındaki bir Alman’ın, internette tanışıp aşık olduğu erkeğe kaçan Kirstin K. adındaki 6 yıllık eşini kurşunlayarak öldürdüğü yer almaktadır. Olay, kıskanç kocanın cinayetten sonra internet sayfasına, ‘Kirsty artık aramızda olmayacak, ben de yokum’ şeklinde not bırakmasıyla ortaya çıkmıştır (Hürriyet, 2017). Toplumda rahatsızlığa neden olan, cinayet, intihar, şantaj, cinsel taciz, hakaret, müstehcenlik gibi konular yasalarla da sınırlanmakta, internetteki paylaşımlar suç kapsamına alınmaktadır (http://www.asayis.pol.tr, 2017). İnsanlar, modern çağda, içinde yaşadıkları dünyanın her unsurunu doğal olarak algılamakta, gerçek ve gerçekdışı ayrımı yapamamaktadır. 

Televizyon dizilerindeki görkemli konaklardan, internet ortamındaki hayali paylaşımlara kadar medya ortamında, özellikle internette insanları kuşatan gerçek dışı dünya, gerçeklik sorununa neden olmakta; büyük bir kurgulanmış dünyada yaşayan insanlar gerçeği yaşadıklarını sanarak yaşamın engellerine takılmaktadır (Nguyen vd., 2017: 21). Çocuklardan yetişkinlere, kadınlardan erkeklere sosyal medya herkes tarafından kullanılmakta, özellikle modern yaşamın yoğun ritmi içinde yorulan insanlar yaşamın gerçeklerinden uzaklaşmak, rahatlamak ve eğlenmek için medyaya, özellikle de sosyal medyaya sığınmaktadır (Duivestein ve Bloem, 2013: 35). Bu bağlamda insanlar, gerçek dışı bir dünyada gerçekleri yaşadıklarını sanarak avunmakta, tüm yaşamlarını, simülasyona dayalı ve gerçek sandıkları bir gerçek dışılık üzerine kurmaktadırlar.

Sosyal medya, insanların karşılıklı olarak ileti aktarabildiği, internet temelli araçların genel adıdır (Dewing, 2012: 1). Yalnızca bir etkenle açıklanamayan sosyal medyanın niteliği ve gerekliliği, modern dünyadaki pek çok dinamiğin ve etkinin sonucu olarak ortaya çıkmaktadır. Özellikle modern dünyadaki insan profili, sosyal medyanın gerekliliğini açıklamaktadır (Troitter ve Fuchs, 2014: 34). Çoğunlukla para ve diğer maddi çıkarlar için koşuşturan, manevi duyguları ve insan ilişkileri daha geri planda kalan insanlar için bir rahatlama, eğlenme ve enerjisini harcama alanı olan sosyal medya, modern çağ insanı için bulunmaz kurtarıcı gibi görünmektedir.

Dünyanın ilk bilgisayarı olarak tasarlanan IBM 1951 yılında bir harika olarak tanındığında, 21. yüzyılın ilk yarısında tüm dünyada hemen her iş kolunda ve milyarlarca kişinin özel yaşamında kullandığı, insanların yaşamsal etkinliklerini bağladıkları ve dünyayı denetleyen bir araç olacağı kimsenin aklına gelmemiştir. Teknolojinin tüm dünyayı kuşattığı, bilginin teknoloji aracılığıyla her yana yayıldığı ve bilgisayarın bütün sektörlerin temel aracı haline geldiği bilişim çağında eğitimden politikaya, ekonomiden özel yaşama kadar herkes bilgisayardan yararlanmakta, sözel, işitsel veya görsel iletilerle anlatmaya ve anlamaya çalışmaktadır. Dünyada yaklaşık 5 milyar kişi mobil telefon kullanmakta (statista.com, 2017) ve yaklaşık 2.1 milyar kişi Facebook Messenger’dan yararlanmaktadır. Dünya genelinde 3.7 milyar kişi mail adresi kullanırken, 4 milyar kişi internetten yararlanmaktadır. Özellikle sosyal medya, yüksek cazibesiyle herkesi kendine çekmektedir (Cereci, 2017: 128). Yeni kuşaklar çok küçük yaşlarda sosyal medyaya katılmaktadır.

Sosyal medya bir anlamda, tarih boyunca yaşanan teknik, toplumsal, kültürel ve insancıl gelişmelerin ekonomi-politik amaçlarla kullanılan sonucudur (Taprial ve Kanwar, 2012: 57). İnsanlar, yaşamı kolaylaştırmak için sürekli yeni teknikler ve araçlar üretmiştir. Modern araçlar çoğu zaman insanların işlerini kolaylaştırırken, bazen kötü amaçlı kişilerin ellerinde tehlikeli ve zararlı araçlara dönüşmüştür (Sutton, 2013: 56). Ancak çok sayıda insanın işini kolaylaştırdığı veya eğlenceli zaman geçirmesini sağladığı için kimse teknoloji ürünlerini yaşamından çıkaramamıştır.

Karmaşık bir dünyada ve sayısız kaynaktan bir dolu iletinin her yanda dolaştığı modern çağda kendilerine özgü bir karakter ve dünya oluşturma çabası içinde olan gençler başta olmak üzere çok fazla kişi, sosyal medyayı kullanarak yeni bilgi ve fikirlere erişmeye ve yaşamlarını biçimlendirmeye çalışmaktadır (Jha vd., 2016: 33). Eğlenceden alışverişe kadar hemen her alanda kullanılan sosyal medyanın, öğretmen öğrenci veya öğretmen veli ilişkileri başta olmak üzere eğitimde de kullanılması, sosyal medyanın ciddiye alınması ve daha iyi düzenlenmesi anlamına gelmektedir (Siddiqui ve Singh, 2016: 75). Zaman zaman ahlaksızca veya yasa dışı paylaşımların yapıldığı sosyal medya, her şeye rağmen popülaritesini yitirmemektedir.

Sosyal ağlar insanlara, kendilerini iyi ve mutlu hissedebilecekleri çok sayıda olanak sağlamakta, onlara ihtiyaçları olan, bazen de olmayan bilgiler aktarmakta, birbirleriyle görüşmelerini ve özel iletilerini paylaşmalarını sağlayan olanaklar tanımaktadır (Khurana, 2015: 4). Sosyal ağların en etkin parçası olan sosyal medya, bir yandan yaşamları ve davranışları biçimlendirirken, bir yandan da yeni bir dil ve kültür oluşturmaktadır (Liggett ve Ueberall, 2016: 7). Yeni sosyal medya kültürü, tam da çağı planlayanların istediği ve amaçlarına ulaşmalarını sağlayan bir kültürdür.

Gerçek olmayanları gerçekmiş gibi gösteren medya, özellikle internet, simülasyonun en yetkin örneklerini vermektedir. Medya, hemen her şeyi simüle ederek, gerçek dünyadan uzaklaşıp gerçek dışı bir dünyada yaşamayı tercih edenler için yeni yollar açmaktadır (Alic, 2010: 208). Yeni medyanın en yaygın uzantısı sosyal medya, karşılıklı paylaşım olanağı sağlamanın ötesinde insanların takip ve denetimini kolaylaştırmaktadır (Rasmussen, 2915: 4). Yeni medya adı verilen gelişmiş sayısal teknoloji ve akıllı telefonlar aracılığıyla insanların sürekli en yakınlarında tenlerine temas halinde bulunan modern teknoloji her türlü bilgiyi kontrol merkezlerine aktararak insanların takip edilmesini ve yönlendirilmesini sağlamaktadır. Geleneksel iletişim ve eğlence yöntemleri terkedildiği için kendilerini yeni medyaya mahkum hisseden insanlar karar vermekten tepki göstermeye kadar yeni medyayı ve özellikle sosyal medyayı referans almaktadır.

Herkesin sahip olduklarını bir an önce tüketip yenisini almak için daha çok tüketmek için daha çok kazanmak için yüksek bir ritim içinde koşturduğu modern çağın en yaygın araçları olan sosyal medya çoğunlukla eğlenmek, sıkıcı atmosferden uzaklaşıp güzel zaman geçirmek, gerçekleri terk ederek gerçek dışı fantasyalara dalmak için kullanılmaktadır. Madde ve çıkar üzerine kurulu modern dünyanın gerçeklerinden bunalan insanlar sosyal medyanın gerçek dışı iletileriyle kendilerini iyi hissetmekte eğlenmektedir (Osazee-Odia, 2017: 14. Çok az insan güzel hayal ve fantasyalarla dolu bu gerçek dışı dünyanın kendilerini denetlemek ve yönlendirmek için planlanmış ustaca bir strateji olduğunu düşünebilmektedir. Popüler kültürün cazibe ve eğlencelerine dalan insanlar, çıkışı olmayan ağların içine düştüğünü fark etmeden, yüzyılı planlayanların stratejilerine tutsak olmaktadır (Dora ve Kahn, 2007: 1479). Sosyal ağlar tüm dünyayı her geçen gün daha fazla sarmakta, her gün bu ağlara daha çok inan takılmaktadır. 

Kaynaklar

• Alic, S. (2010). Philosophy of Media – Is the Message. Synthesis Philosophica, 50 (2): 201–210.
• Althoff, J. (2003). Technical Responsibility Management—An Indispensable Element of Corporate Governance. Human Factors and Ergonomics in Manufacturing, 13 (3): 253–259.
• Asur, S. ve Huberman, B. (2010). Predicting the Future with Social Media. WI-IAT ‘10 Proceedings of the 2010 IEEE/WIC/ACM International Conference on Web Intelligence and Intelligent Agent Technology. Washington, 31 Ağustos-3 Eylül 2010. S.492-499.
• Baudrillard, J. (2011). Simülakrlar ve Simülasyon. Çev. Oğuz Adanır. Ankara: Doğu Batı.
• Bayraktaroğlu, M. (2017). Bilgisayar Oyunu Bir Çocuğun Daha Ölmesine Sebep Oldu. Sözcü Gazetesi, 7 Eylül 2017. 
• Bianchi, M. ve Frattini, F. ve Lejarraga, J. ve Minin, A. (2014). Technology Exploitation Paths: Combining Technological and Complementary Resources in New Product Development and Licensing. The Journal of Production Innovation Management, 31 (1): 146–169.
• Bughin, J. ve Corb, L. ve Manyka, J. ve Nottebohm, O. ve Chui, M. ve Barbat, B. M. ve Said, R. (2011). The impact of Internet Technologies: Search. New York: Mckinsey&Company.
• Castells, M. (2000). Toward a Sociology of the Network Society. Contemporary Sociology, 29 (5): 693-699.
• Castells, M. (2003). Ağ Toplumunun Yükselişi. Çev. Ebru Kılıç. İstanbul: bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Cereci, S. (2015). Cultural Change from Traditional Culture to Popular Culture in Turkey:
• Television Factor. Medeniyet Sanat, İMÜ Sanat ve Tasarım Fakültesi Dergisi, 1: 9-18.
• Cereci, S. (2017). Bilişim Çağında İletişim İronisi. Broadcasterinfo, 155: 128-129.
• Clatterbaugh, K. C. (1980). Descartes’s Causal Likeness Principle. The Philosophical Review, 89 (3): 379-402.
• Dahlman, C. (2007). Technology, globalization, and international competitiveness: Challenges for Developing Countries. Industrial development for the 21st Century, Department of Economic and Social Affairs of United Nations.
• Dewing, M. (2012). Social Media: An Introduction. Ottawa: Parliamentary Information and Research Service.
• Deleuze, G. ve Krauss, R. (2012). Plato and the Simulacrum. The MIT Press, 27: 45-56.
• Dora, C. L. ve Kahn, M. E. (2007). Surviving Andersonville: The Benefits of Social Networks in POW Camps. American Economic Review, 97(4):1467-1487.
• Duivestein, S. ve Bloem, J. (2013). The Dark Side of Social Media. Groningen: Line Up.
• Ellison, N. B. ve Lampe, C. ve Steinfield, C. (2009). Social Network Sites and Society: Current Trends and Future Possibilities. Interactions, 6-8. http://www-personal.umich.edu/~enicole/EllisonLampeSteinfield2009.pdf. 18.12.2017.
• Gale, R. ve Thomas, H. (2015). Cities and the Politics of Difference. Ed. M. E. Burayidi. Toronto: University of Toronto Press. 
• Ghosh; T. (1998). Berkeley’s Idealism – Internal Realism and the Incommensurability. Indian Philosophical Quarterly, 15 (2): 241-252. 
• Guyer, P. (1998). Critique of Pure Reason. Cambridge: Cambridge University Press.
• Hauben, M. (2017). The history of ARPA leading up to the ARPANET. http://pages.infinit.net/jbcoco/Arpa-Arpanet-Internet.pdf. 19.12.2017.
• http://www.asayis.pol.tr. (2017). İnternet Üzerinden İşlenen Asayiş Suçları. http://www.asayis.pol.tr/Sayfalar/bilisim_suclari.aspx. 20.12.2017.
• Hürriyet (2017). İnternet’te Aşık Olup Kaçan Karısını Öldürdü. Hürriyet, 20 Mart 1999. 20.12.2017.
• Ingalls, R. G. (2008). Introduction to Simulation. Proceedings of the 2008 Winter Simulation Conference. Florida: 7-10 Aralık 2008.
• Jaja, J. M. (2012). Myths in African Concept of Reality. International Journal of Educational Administration and Policy Studies, 6 (2): 9-14.
• Jha, J. ve Jaipuria, N. ve Jha, S. ve Sinha, P. (2016). The Effects of Social Media on Students. International Journal of Computer Applications, 2: 30-33.
• Khurana, N. (2015). The Impact of Social Networking Sites on the Youth. Mass Communication & Journalism, 5 (12): 2-4.
• Liggett, R. ve Ueberall, S. (2016). Social Media Impacts Behavior and Norms. http://www.nycrimecommission.org/pdfs/social-media-impacts-behavior-norms.pdf. 18.12.2017.
• Lipecky, F. (2014). Simulacra in Science Fiction. Ars Aeterna, 6 (2): 1-11.
• Maier, R. (2007). Knowledge Management Systems: Information and Communication. 3. Baskı, New York: Springer.
• Malinowski, B. (1948). Magic, Science and Religion and Other Essays. Illinoi: The Free Press.
• Nanananda, B. K. (2012). Concept and Reality in Early Buddhist Thought. Colombo: Dharma Grantha Mudrana Bhàraya. 
• Nguyen, M. ve Tran, H. ve Le, H. (2017). Exploration of the 3D World on the Internet Using Commodity Virtual Reality Devices. Multimodal Technologies and Interact, 1 (15): 1-22.
• Ong, C. E ve Jin, G. (2016). Simulacra and Simulation: Double simulation at a North Song Dynasty theme Park. An International Journal of Tourism Space, Place and Environment, 9 (2): 227-243.
• Osazee-Odia, O. U. (2017). Investigating the Influence of Social Media on Sociability: a Study of Unıversity Students in Nigeria. International Journal of International Relations, Media and Mass Communication Studies, 3 (1): 1-23.
• Parkinson, B. (2016). From Marconi to GPS A short History of Radio Navigation.http://web.stanford.edu/group/scpnt/pnt/PNT16/2016_Presentation_Files/I02-Parkinson-Plenary.pdf. 18.12.2017.
• Pilkington, A. G. (2017). Science Fiction and Futurism. Jefferson: McFarland & Company Inc.
• Rasmussen, J. (2015). Lessons from Norwegian Emergency Authorities’ Use of Social Media. Prio Policy Brief, 14: 1-4.
• Roulstone, S. ve Lindsay, G. (2010). The Perspectives of Children and Young People who Have Speech, Language and Communication Needs, and Their Parents. Coventry: University of Warwick.
• Siddiqui, S. ve Singh, T. (2016). Social Media its Impact with Positive and Negative Aspects. International Journal of Computer Applications Technology and Research, 5 (2): 71-75.
• Stefanone, M. A. ve Lackaff, D. ve Rosen, D. (2010). The Relationship between Traditional Mass Media and ‘‘Social Media’’: Reality Television as a Model for Social Network Site Behavior. Journal of Broadcasting & Electronic Media, 54(3): 508–525.
• Stepanich, L. V. (2991). Heidegger: Between Idealism and Realism. The Harward Review of Philosophy, 
• Struzak, R. ve Tjelta, T. ve Borrego, J. P. (2016). On Radio-Frequency Spectrum Management. Journal of Telecommunications and Information Technology, 3: 108-130.
• Sutton, B. (2013). The Effects of Technology in Society and Education. Yayınlanmamış Master Tezi, New Yok state Üniversitesi.
• Taprial, V. ve Kanwar, P. (2012). Understanding Social Media. London: Bookboon.
• Trottier, D. and Fuchs, C. (2014). Theorising Social Media, Politics and the State: An Introduction. New York: Routledge.
• Xuéxiào, W. Y. (2009). Wang Yang Ming School. Comprehensive Index Starts, 5: 2411-2414. 
• Yacobi, B. G. (2013). The Human Dilemma Life Between Illusion and Reality. Journal of Philosophy of Life, 3 (3) :202-211.
• Vleuten, E. (2004). Introduction: Networking Technology, Networking Society, Networking Nature. History and Technology, 20: (3): 195-203.
• Witkin, R. W. (2003). Adorno on Popular Culture. London: Routledge.