Her iletişimin mutlaka bir araca ihtiyacı vardır, o araç da medyadır (Dittmar, 2011: 11). Medya, insanların iletişim kurmalarını sağlayan araçlara verilen isimdir. İleti aktaran bütün araçlar medyadır (Heilmann ve Schröter, 2017: 143). Sesten elektronik sinyallere kadar her türlü ileti aktarma aracı medya kapsamında değerlendirilmektedir. 

Dil ya da doğal taşıyıcılar gibi insan iletişimine hizmet eden gerekli araçlar, medya olarak tanımlanmaktadır (Schmalenberger, 2016: 4). Medya, verici ve alıcı unsurlar arasında ileti taşımaktadır. Medyayı izleme, anlama ve yorumlama sosyal bir eylemdir ve pek çok beceriyi de gerektirmektedir (Aßmann, 2017: 143). Modern çağda buna, medya okuryazarlığı denmektedir.

Medya, yalnızca ileti aktarmakla kalmayıp, tarihsel süreç içinde teknolojinin gelişimiyle ortaya çıkan, yeni yaşam biçemleri yaratan araçlardır (Buß vd., 2011: 61). Her yeni medya, yaşama yeni biçemler kazandırmıştır.

Tüm dünyada yaşanan olayları ve kültürel bilgileri insanlara aktaran medya, dünyaya açılan büyük bir pencere olarak da tanımlanmaktadır (Rückel, 2008: 63). Modern çağda medyayı izleyen herkes, evrenin her yerinde meydana gelen gelişmelerden haberdar olmaktadır.

Medya, bilginin hızlı yayılmasını sağlayan temel araçlardır (Szabo, 2013: 42). Değişik iletileri kalabalık insan kitlelerine aktaran medya, ilk insanlardan beri, vurgularla kodlanmış seslerden jestlere, mağara duvarlarından kaya yazıtlarına, papirüslerden gazeteye, radyodan yeni medyaya kadar evrilerek yaşama yön vermiştir (Zimmermann, 2008). Yaşama yeni katılan her medya, ilgiyle ve merakla yaşamın içinde yer bulmuştur.

Medya, haber veren, bilgilendiren, eğlendirici özellikleri olan araçlardır (Schaumburg ve Prasse, 2018: 222). Teknik anlamda okuma yazamadan farklı olarak, medyadaki kodları çözmek için medya okuryazarı olmak gerekmektedir.

Bir tür düşünsel ve bilgiye dayalı içerik üretimi ve dağıtımı olarak tanımlanan medya, toplumsal yapının ana unsurlarından biri olarak görülmektedir (Couldry vd., 2017: 525). Her toplum, kendi değerleri ve kuralları çerçevesinde kendi medyasını üreterek kitle iletişimini sağlamaktadır. 

Geleneksel medya, homojen olduğu varsayılan çok geniş kitlelere tek yönlü bir yolla aynı mesajları ileten medyadır (Apuke, 2016: 84). Düşünsel, davranışsal etkiler yaratan medya, öğrenmeden kamuoyu oluşturmaya kadar değişik amaçlarla kullanılmaktadır (Herzig, 2014: 23). Özellikle toplumların devinim ve devrim dönemlerinde medya çok etkin biçimde çalışmaktadır.

Medya denilen araçlar, herkesin ilgi duyduğu konuları ve toplumsal gündemi sürekli insanlara aktararak herkesin ilgisini çekmekte ve izlenmektedir (Sander, 2001: 11). Bu noktada medyadaki kodların çözülmesi bağlamında medya okuryazarlığının önemi ortaya çıkmaktadır. 

Medya, düzenli olarak ileti aktarmaya başladıktan hemen sonra ekonominin ve ticaretin etkin bir unsuruna dönüşmüştür (Freeman, 2018: 26). Medya, iletileri nedeniyle siyaseti, ekonomiyi, eğitimi ve günlük yaşamı etkileyen, hatta yönlendiren etkiler yapmaktadır (Zorn, 2011: 205). Medya bir bakıma, toplumsal yapının başlıca unsurlarından biri olmuştur.

Güçlü bir egemenlik ve iktidar aracı olmasından dolayı modern çağda medya, artık doğrudan politikayla ilişkilendirilmektedir (Eid ve Dakroury, 2012: 28).

Gelişen teknolojiyle birlikte medya, çok daha geniş alanda nitelikli yayınlar yaparken, rekabete dayalı bir medya ortamı da oluşmuştur (Breunig vd., 2020: 624). Bu da zaman zaman, medya yayınlarında yasalara ve toplumsal değerlere aykırı yayın yapılması sorununa yol açmıştır. 

Yüksek teknoloji sayesinde sayısız interaktif iletişim olanağı sunan modern medya, modern kent yaşamının başat unsurlarından biri olarak görülmektedir (Garcia-Zamor, 2014: 90). Dünyada neredeyse medyası olmayan bir toplum kalmamıştır. 

Teknolojinin de yardımıyla medya, bilginin ve görüşlerin insanların arasında dolaşımına ve yayılmasına olanak sağlamaktadır (Choudhury, 2011: 11). Bu işlev de onu, çok önemli bir başrol oyuncusuna dönüştürmektedir.

İletişim teknolojisinin büyük ölçüde bilgisayar temeli üzerine kurulmasından sonra, medya olanakları da sayısal temel üzerinde biçimlenmiştir (Peterson-Salahuddin, 2021: 404). Böylece teknolojiyle daha yakından ilgilenenlerin medyayı okuyup yazması daha da kolaylaşmaktadır.

Bazı görüşler, medyanın insanları pasifize ettiğini savunurken, bazı görüşler de özellikle interaktif etkilerle insanların daha etkin ve enerjik davrandığını savunmaktadır (Grözinger vd., 2020: 10). Sonuçta medyayı okuyup yazmayı bilenler, medyanın gerçek kodlarını çözebilmekte ve onu anlayabilmektedir.

Kaynaklar

• Apuke, O. D. (2016). Social and Traditional Mainstream Media of Communication: Synergy and Variance Perspective. New Media and Mass Communication, 53: 83-86.
• Aßmann, S. (2017). Medienbildungspolitische Positionen, Forderungen und Strategien. Medienkompetenz Herausforderung für Politik, politische Bildung und Medienbildung, Ed. Harald Gapski/Monika Oberle /Walter Staufer, Bonn: Bundeszentrale für politische Bildung.
• Breunig, C. ve Handel, M. ve Kessler, B. (2020). Massenkommunikation 2020: Nutzungsmotive und Leistungsbewertungen der Medien. Media Perspektiven, 12: 602-625.
• Buß, O. C. ve Gehrke, H. ve Lücker, I. ve Maisch, C. ve Schapals, A. K. (2011). Domestizierung neuer Medien im Alltag von „Konsum-Materialisten“ und „Hedonisten“. Medien im Alltag, Ed. Oliver Zöllner, Stuttgart: Hochschule der Medien Stuttgart.
• Choudhury, P. S. (2011). Media in Development Communication. Global Media Journal, 2 (2): 1-13.
• Couldry, N. ve Rodriguez, C. ve Bolin, G. ve Cohen, J. ve Goggin, G. ve Kraidy, M. M. ve Iwabuchi, K. ve Lee, K. ve Qiu, J. ve Volkmer, I. ve Wasserman, H. ve Zhao, Y. (2017). Media and Communications. Report of the International Panel on Social Progress, 523-562. 
• Dittmar, J. F. (2011). Grundlagen der Medienwissenschaft Zweite erweiterte und korrigierte Auflage. Berlin: Universitätsverlag der TU Berlin.
• Eid, M. ve Dakroury, A. (2012). Introduction to Communication and Media Studies. Basics in Communication and Media Studies, Boston: Pearson Education, Inc, s. 3-22.
• Freeman, B. C. (2018). Communication and Media: Types, Functions, and Key Concepts. Handbook of Research on Media Literacy in Higher Education Environmens, Ed. Jayne Cubbage, s. 25-40.
• Garcia-Zamor, J. C. (2014). Strategies for Urban Development in Leipzig, Germany: Harmonizing Planning and Equity. New York: Springer.
• Grözinger, N. ve Irlenbusch, B. ve Laske, K. ve Schröder, M. (2020). Innovation and Communication Media in Virtual Teams – An Experimental Study. Bonn: IZA - Institute of Labor Economics. 
• Heilmann, T. A. ve Schröter, J. (2017). Medien verstehen: Marshall McLuhans Understanding Media. Lüneburg: Meson Press.
• Herzig, B. (2014). Wie wirksam sind digitale Medien im Unterricht? Berlin: Bertelsmann Stiftung.
• Peterson-Salahuddin, C. (2021). Opening the Gates: Defining A Model of Intersectional Journalism.
• Critical Studies in Media Communication, 38 (5): 391-407.
• Rückel, M. (2008). Lernen in virtuellen Welten – Second Life als Lernplattform. Neue Medien in der Bildung-Lernformen der Zukunft, Ed. Rolf Wernstedt, Marei John-Ohnesorg, Berlin: Friedrich-Ebert-Stiftung. 
• Sander, E. (2001). Medien im Jugendalter Rückblicke von Eltern und ihren heranwachsenden Kindern. Internationales Zentralinstitut für das Jugend- und Bildungsfernsehen, IZI, TELEVIZION, 1-12.
• Schaumburg, H. ve Prasse, D. (2019). Medien und Schule Theorie – Forschung – Praxis. Bad Heilbrunn: Verlag Julius Klinkhardt.
• Schiersmann, C. ve Busse, J. ve Krause, D. (2002). Medienkompetenz - Kompetenz für Neue Medien. Studie im Auftrag des, Berlin: Studie im Auftrag des Forum Bildung.
• Schmalenberger, D. (2016). Welche Medien kenne und nutze Ich? Postdam: Universität Potsdam.
• Szabo, L. V. (2013). The Future of Communication: from New Media to Postmedia. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 163: 36-43.
• Zimmermann, A. C. (2008). Die Eigenschaften und Bedingungen medialer Öffentlichkeiten. https://refubium.fu-berlin.de/bitstream/handle/fub188/2297/03_kap2.pdf?sequence=4&isAllowed=y, 28.12.2021. 
• Zorn, I. (2011). Medienkompetenz und Medienbildung mit Fokus auf Digitale Medien. Medienpädagogik, 20: 175-209.