Medya haberlerinde yer alan tecavüz, cinayet, taciz, dolandırıcılık gibi olaylar yalnızca ilgilenilmekle kalmamakta, doğrudan insanların psikolojilerini de değiştirmektedir. Medyada yer alan başta olumsuz haberler ve diğer yapımlardaki insan doğasına aykırı iletiler, insan psikolojisinde de olumsuz sonuçlara, gerginliğe, depresyona, kaygıya yol açmaktadır (Giles ve Shaw, 2009: 387). Medya, insanlara uzak veya yakından değişik iletiler aktaran, farklı coğrafyalardaki olay, görüş ve gelişmelerin öğrenilmesini sağlayan araçlardır. Ancak son zamanlarda medyanın, insanların psikolojilerini etkileme, yönlendirme ve yönetme eğilimleri artmıştır (Valkenburg vd., 2016: 331). Medya aracılığıyla yayılan olumsuz iletiler, insanlarda anksiyete sorununa yol açmaktadır.

Son yıllarda dünyada, medyaya bağlı psikolojik ve mental sorunlar daha çok tartışılmaktadır (Pronina, 2014: 84). Televizyon dizilerinin görkemli villalarda yaşayan burjuvazi ailelerin sapıkça ilişkileri, entrika planları ve gergin yaşamları, yalnızca televizyon izleyerek küresel yaşamla bütünleşmeye çalışan alt sınıf insanlar tarafından gerçekmiş gibi algılanırken, dizilerdeki gerilim ve sapıklık farklı ölçülerde izleyicileri de etkilemektedir (Vannuccia vd., 2017: 164). Medyada yer alan politikacı demeçleri, düzeysiz atışmalar ve anlamsız çatışmalar, gerçek sorunlarmış gibi insanların gündemlerini meşgul ederken, medyayı izleyen insanlarda psikolojik sorunların temelini oluşturduğu göz ardı edilmektedir (Bashir ve Bhat, 2017: 128). Modern çağda insanların psikolojik durumları ve hastalıkları, yönetimler ve medya ile doğrudan ilintili hale gelmiştir. 

İşsizlik, yoksulluk, kötü yönetim gibi nedenlerle başlayan anksiyete bozukluğu, ilerleyen evrelerde paranoya ve depresyona evrilerek, kendine ve çevresine zarar veren psikiyatrik vakalara dönüşebilmektedir (Swift vd., 2014: 40). Özellikle haksızlık, liyakatsizlik, adam kayırma, yalancılık, gerçekler yerine simülasyonlarla yaşama, yapay gündemlerin ardında yasadışı uygulamalar insanların psikolojilerini bozup, onları tutarsız canavarlara dönüştürürken, bu toplumsal tablo olduğu gibi medyadan yansımaktadır (Lipecký, 2014: 67). Simulakr yaşamaların içindeki sahtelikler, yalanlar medyadan yansırken, insanlar simulakr dünyaların içinde kendilerini mutlu hissetmeye çalışsa da, psikiyatrik darbelerden ve sonuçlardan sakınamamaktadır. Medya, güçlü teknolojisiyle insanlara fantastik simulakrlar sunarken, insanlar cezbedici simülasyonlar içinde kendilerini mutlu hissederek hasta olmaktadır (Kline, 2016: 655). Medya, modern çağda fantastik simülasyonların kaynağı haline gelmiştir.

Yükselen ağ toplumlarının temel yaşamsal gereği olan sosyal medyanın etkileri ise, geleneksel medyadan daha ağır biçimde ortaya çıkmakta, insanlar sosyal medya aracılığıyla yönetim baskılarından seri cinayetlere kadar psikolojiye darbe vuracak türlü etkilerle karşılaşmaktadır (Lau vd., 2016: 661). Son yıllarda dünyada çok sayıda insanın psikolojik acı çektiği, rahatsızlığın psikiyatrik vakalara dönüştüğü, paranoya ve diğer psikolojik hastalıklara bağlı suçların ve sorunların arttığı bilinmektedir. Bu bağlamda medya, insanları germekten terör eylemleri gerçekleştirmeye kadar değişik gelişmelerde rol oynamaktadır (Amedie, 2015: 17). Gergin içeriğiyle insanları besleyen medya, değişik nedenlerle gerilen insanların gerginliğinden ve anksiyetesinden de beslenmektedir. 

Uluslararası ve ulusal siyasi çıkar hesapları ve hesaplaşmalar da, bir yandan insanların kültürleri ve kimlikleri üzerinde baskı kurarken, bir yandan da onları bezdirmeye yönelmektedir (Vveinhardt ve Streimikiene, 2016: 961). 1789’da başlayan ulus devlet akımlarından itibaren çokkültürlü toplumlar da ayrıştırılmaya çalışılmış, insanların varoluş nedenleri ve karakterleri baskı altına alınarak tek genli toplumlar oluşturulmak istenmiştir (Oliver, 2001: 17). Tektipleşmeyi savunan yönetimler tarafından yönetilen ülkelerdeki medya da, iktidarın hesapları doğrultusunda yayınlar yapmış ve baskılara katkıda bulunmuştur (Diehl vd., 2016: 1889). Medyanın her etkisi, insanlarda farklı biçimlerde, ancak en çok da kaygı ve telaş biçiminde ortaya çıkmıştır.

Kaynaklar

• Amedie, J. (2015). The Impact of Social Media on Society. Advanced Writing: Pop Culture Intersections, 2: 1-19.
• Bashir, H. ve S. A. Bhat (2017. Effects of Social Media on Mental Health: A Review. The International Journal of Indian Psychology, 4 (3): 125-131.
• Diehl, T. ve Weeks, B. E. ve Zúñiga, H. G. (2016). Political Persuasion on Social Media: Tracing Direct and Indirect Effects of News Use and Social Interaction. New Media & Society, 18 (9): 1875-1895.
• Giles, D. ve Shaw, R. L. (2009). The Psychology of News Influence and the Development of Media Framing Analysis. Journal of Theoretical Social Psyhology, 3 (4): 375-393.
• Kline, K. (2016). Jean Baudrillard and the Limits of Critical Media Literacy. Educational Theory, 66 (5): 641-656.
• Lau, K. M. ve Hou, W. K. ve Hall, B. J. ve Canetti, D. ve Ng, S. M. ve Lam, A. I. F. ve Hobfoll, S. E. (2016). Social Media and Mental Health in Democracy Movement in Hong Kong: A Population-Based Study. Computers in Human Behavior, 64: 656-662.
• Lipecký, F. (2014). Simulacra in Science Fiction. Ars Aeterna, 6 (2): 60-71.
• Oliver, W. (2001). Cultural Racism and Structural Violence. Journal of Human Behavior in the Social Environment, 4 (2-3): 1-26.
• Pronina, E. E. (2014). Media psychology: Modern Man and Nonlocality of Psyche. Psychology in Russia: State of the Art, 7 (4): 75-87.
• Swift, P. ve Cyhlarova, E. ve Goldie, I. ve O’Sulliva, C. (2014). Living with Anxiety. London: Mental Health Foundation.
• Valkenburg, P. M. ve Peter, J. ve Walther, J. B. (2016). Media Effects: Theory and Research. Annual Review of Psychology, 67 (1) :315-338.
• Vannuccia, A. ve Flannerya, K. M. ve Ohannessiana, C. M. (2017). Social Media Use and Anxiety in Emerging Adults. Journal of Affective Disorders, 207: 163–166.
• Vveinhardt ve Streimikiene, (2016). Management Culture and Mobbing in a Social Organisation: Whether a Special Status Provides a Guarantee of Safety. Economic Research-Ekonomska Istraživanja, 29 (1): 950-966.